آریستید، ژان برتران (۱۹۵۳): تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
|عنوان =ژان برتران آریستید | |عنوان =ژان برتران آریستید | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۶: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}رئیس‌جمهور هائیتی در سه دوره، | }} | ||
[[پرونده:10106800.jpg|بندانگشتی|ژان برتران آریستید]] | |||
[[پرونده:10106800-1.jpg|بندانگشتی|ژان برتران آریستید]] | |||
آریسْتید، ژان بِرْتْران (۱۹۵۳م - )(Aristide, Jean-Bertrand) | |||
رئیس‌جمهور [[هاییتی|هائیتی]] در سه دوره، ۱۹۹۰ـ۱۹۹۱م، ۱۹۹۴ـ۱۹۹۵م، و ۲۰۰۱ـ۲۰۰۳م. او که کشیشی کاتولیک و چپ‌گرا، و مخالف رژیم راست‌گرای خاندان دووالیه<ref>Duvalier</ref> بود، در ۱۹۹۴م، برای رسیدن به مقاصد سیاسی‌اش که همانا کسب مقام ریاست جمهوری بود، کسوت کشیشی را کنار گذاشت. در ابتدا به نفع جبهۀ ملی برای دگرگونی و مردم‌سالاری<ref>National Front for Change and Democracy</ref>، که نمایندۀ ائتلاف سستی از دهقانان و فعالان اتحادیه‌های کارگری و روحانیون بود، مبارزه کرد. بازگشت وی به قدرت در ۲۰۰۱م، با برنامه‌ای شبیه گذشته و با موفقیت حزب تازه‌‌تأسیس فانمی لاوالاس<ref>Fanmi Lavalas (FL)</ref>، که از حامیان او تشکیل یافته بود، همراه شد. در انتخابات ۱۹۹۰م، معادل ۷۰ درصد آرا را از آن خود کرد، اما در سپتامبر ۱۹۹۱م نظامیان او را از کار برکنار کردند و او به [[امریکا، ایالات متحده|ایالات متحده امریکا]] پناهنده شد. [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]]، در تلاش برای بازگرداندن آریستید به قدرت، هائیتی را تحریم تسلیحاتی و نفتی کرد (۱۹۹۳ـ۱۹۹۴م) ولی چون تا سپتامبر ۱۹۹۴م نظامیان کوتاه نیامدند و به او اجازۀ بازگشت ندادند، ایالات متحده تهدید کرد که به هائیتی حمله می‌کند. در دسامبر ۱۹۹۵م، آریستید به موجب قانون اساسی حق نامزد شدن برای دومین دورۀ ریاست جمهوری را نداشت، اما نامزد مطلوب او، رنه پِروال<ref>René Préval</ref>، انتخابات را برد. با این‌حال، او از سیاست‌های پروال انتقاد کرد و در ۱۹۹۶م حزب فانمی لاوالاس را تشکیل داد. پس از آن که پروال در ۱۹۹۹م پارلمان را منحل کرد، در انتخابات سال ۲۰۰۰م بار دیگر آریستید به ریاست جمهوری رسید. آریستید درپی قیام مسلحانۀ چریک‌های مخالف و تصرف شهرهای مختلف هائیتی، و نهایتاً [[پورتو پرنس]]، از قدرت کنار رفت و به خارج از هائیتی منتقل شد.<br/> | |||
[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:سایر کشورها و حکومت های آمریکایی]] | ----[[Category:تاریخ جهان]] | ||
[[Category:سایر کشورها و حکومت های آمریکایی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۲۵
| ژان برتران آریستید Jean-Bertrand Aristide | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۵۳م |
| ملیت | هاییتی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
آریسْتید، ژان بِرْتْران (۱۹۵۳م - )(Aristide, Jean-Bertrand)
رئیس‌جمهور هائیتی در سه دوره، ۱۹۹۰ـ۱۹۹۱م، ۱۹۹۴ـ۱۹۹۵م، و ۲۰۰۱ـ۲۰۰۳م. او که کشیشی کاتولیک و چپ‌گرا، و مخالف رژیم راست‌گرای خاندان دووالیه[۱] بود، در ۱۹۹۴م، برای رسیدن به مقاصد سیاسی‌اش که همانا کسب مقام ریاست جمهوری بود، کسوت کشیشی را کنار گذاشت. در ابتدا به نفع جبهۀ ملی برای دگرگونی و مردم‌سالاری[۲]، که نمایندۀ ائتلاف سستی از دهقانان و فعالان اتحادیه‌های کارگری و روحانیون بود، مبارزه کرد. بازگشت وی به قدرت در ۲۰۰۱م، با برنامه‌ای شبیه گذشته و با موفقیت حزب تازه‌‌تأسیس فانمی لاوالاس[۳]، که از حامیان او تشکیل یافته بود، همراه شد. در انتخابات ۱۹۹۰م، معادل ۷۰ درصد آرا را از آن خود کرد، اما در سپتامبر ۱۹۹۱م نظامیان او را از کار برکنار کردند و او به ایالات متحده امریکا پناهنده شد. سازمان ملل، در تلاش برای بازگرداندن آریستید به قدرت، هائیتی را تحریم تسلیحاتی و نفتی کرد (۱۹۹۳ـ۱۹۹۴م) ولی چون تا سپتامبر ۱۹۹۴م نظامیان کوتاه نیامدند و به او اجازۀ بازگشت ندادند، ایالات متحده تهدید کرد که به هائیتی حمله می‌کند. در دسامبر ۱۹۹۵م، آریستید به موجب قانون اساسی حق نامزد شدن برای دومین دورۀ ریاست جمهوری را نداشت، اما نامزد مطلوب او، رنه پِروال[۴]، انتخابات را برد. با این‌حال، او از سیاست‌های پروال انتقاد کرد و در ۱۹۹۶م حزب فانمی لاوالاس را تشکیل داد. پس از آن که پروال در ۱۹۹۹م پارلمان را منحل کرد، در انتخابات سال ۲۰۰۰م بار دیگر آریستید به ریاست جمهوری رسید. آریستید درپی قیام مسلحانۀ چریک‌های مخالف و تصرف شهرهای مختلف هائیتی، و نهایتاً پورتو پرنس، از قدرت کنار رفت و به خارج از هائیتی منتقل شد.