ارگ دهانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: واگردانی دستی |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:11202300.jpg|بندانگشتی|ارگ دهانی]] | |||
اُرْگِ دَهانی (mouth organ) | |||
(یا: سازدهنی) هریک از اعضای خانواده‌ای از سازهای کوچک بادی قابل حمل دارای زبانۀ آزاد که منشأ آن آسیای شرقی و جنوبی است. هارمونیکای فشرده، یا همان سازدهنی اروپایی را چارلز ویتستون<ref>Charles Wheatstone | |||
</ref> در ۱۸۲۹ ساخت. این ساز زبانه‌های آزاد فلزی کوک‌شده‌ای با طول‌های مختلف دارد که در داخل یک محفظۀ باریک چهارگوش قرار گرفته‌اند و با دمیدن و مکیدن هوا، ضمن حرکت‌دادن ساز روی لب‌ها از یک طرف به طرف دیگر، به‌صدا درمی‌آیند. این ساز نیز مثل [[زنبورک (موسیقی)|زنبورک]] از سازهای اصیل موسیقی محلی و وسترن است. جایگاه آن به‌منزلۀ سازی ملودی‌نواز در کنسرت با هنرمندی و نبوغ [[آدلر، لاری (۱۹۱۴ـ۲۰۰۱)|لاری آدلر]]<ref>Larry Adler | |||
</ref> در ۱۸۲۹ ساخت. این ساز زبانه‌های آزاد فلزی کوک‌شده‌ای با طول‌های مختلف دارد که در داخل یک محفظۀ باریک چهارگوش قرار گرفته‌اند و با دمیدن و مکیدن هوا، ضمن حرکت‌دادن ساز روی لب‌ها از یک طرف به طرف دیگر، به‌صدا درمی‌آیند. این ساز نیز مثل زنبورک از سازهای اصیل موسیقی محلی و وسترن است. جایگاه آن به‌منزلۀ سازی ملودی‌نواز در کنسرت با هنرمندی و نبوغ لاری آدلر<ref>Larry Adler | |||
</ref> به‌دست آمد. تمامی سازدهنی‌ها در واکنش به تغییر شدت فشار نَفَس نوازنده، دچار تغییر زیرایی (زیروبم) می‌شوند. شنگ<ref> sheng | </ref> به‌دست آمد. تمامی سازدهنی‌ها در واکنش به تغییر شدت فشار نَفَس نوازنده، دچار تغییر زیرایی (زیروبم) می‌شوند. شنگ<ref> sheng | ||
</ref> چینی، شو<ref> sho</ref> ژاپنی، و خن<ref> khen</ref> لائوسی<ref> Laotian</ref> از نمونه‌های قدیمی سازدهنی‌اند. این شکل‌های کهن‌تر، از یک دسته نی با زیرایی‌های (زیروبم‌های) مختلف تشکیل می‌شوند که تعدادشان به هفده عدد هم می‌رسد و همگی از پایه به یک محفظۀ بادی مشترک و قسمت دهانی وصل‌اند، و با بستن سوراخ‌های جای انگشت روی نی‌ها نواخته می‌شوند؛ این سوراخ‌ها هوا را وادار به خروج از راه زبانه‌های آزاد می‌کنند و هارمونی متنوعی پدید می‌آورند. میان این ساز و رگال قرون‌وسطایی، که آن هم یک ساز زبانه‌آزاد قابل حمل بود، شباهت‌های جالبی وجود دارد، اما رگال دارای ابزارهای پیشرفته‌تر موسیقی غربی مثل کلاویه و دم است. | </ref> چینی، شو<ref> sho</ref> ژاپنی، و خن<ref> khen</ref> لائوسی<ref> Laotian</ref> از نمونه‌های قدیمی سازدهنی‌اند. این شکل‌های کهن‌تر، از یک دسته نی با زیرایی‌های (زیروبم‌های) مختلف تشکیل می‌شوند که تعدادشان به هفده عدد هم می‌رسد و همگی از پایه به یک محفظۀ بادی مشترک و قسمت دهانی وصل‌اند، و با بستن سوراخ‌های جای انگشت روی نی‌ها نواخته می‌شوند؛ این سوراخ‌ها هوا را وادار به خروج از راه زبانه‌های آزاد می‌کنند و هارمونی متنوعی پدید می‌آورند. میان این ساز و رگال قرون‌وسطایی، که آن هم یک ساز زبانه‌آزاد قابل حمل بود، شباهت‌های جالبی وجود دارد، اما رگال دارای ابزارهای پیشرفته‌تر موسیقی غربی مثل [[کلاویه]] و دم است. | ||
<br /> | |||
---- | ---- | ||
[[Category:موسیقی]] [[Category:سازهای غیرایرانی]] | [[Category:موسیقی]] | ||
[[Category:سازهای غیرایرانی]] | |||
<references /> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۵
اُرْگِ دَهانی (mouth organ)
(یا: سازدهنی) هریک از اعضای خانواده‌ای از سازهای کوچک بادی قابل حمل دارای زبانۀ آزاد که منشأ آن آسیای شرقی و جنوبی است. هارمونیکای فشرده، یا همان سازدهنی اروپایی را چارلز ویتستون[۱] در ۱۸۲۹ ساخت. این ساز زبانه‌های آزاد فلزی کوک‌شده‌ای با طول‌های مختلف دارد که در داخل یک محفظۀ باریک چهارگوش قرار گرفته‌اند و با دمیدن و مکیدن هوا، ضمن حرکت‌دادن ساز روی لب‌ها از یک طرف به طرف دیگر، به‌صدا درمی‌آیند. این ساز نیز مثل زنبورک از سازهای اصیل موسیقی محلی و وسترن است. جایگاه آن به‌منزلۀ سازی ملودی‌نواز در کنسرت با هنرمندی و نبوغ لاری آدلر[۲] به‌دست آمد. تمامی سازدهنی‌ها در واکنش به تغییر شدت فشار نَفَس نوازنده، دچار تغییر زیرایی (زیروبم) می‌شوند. شنگ[۳] چینی، شو[۴] ژاپنی، و خن[۵] لائوسی[۶] از نمونه‌های قدیمی سازدهنی‌اند. این شکل‌های کهن‌تر، از یک دسته نی با زیرایی‌های (زیروبم‌های) مختلف تشکیل می‌شوند که تعدادشان به هفده عدد هم می‌رسد و همگی از پایه به یک محفظۀ بادی مشترک و قسمت دهانی وصل‌اند، و با بستن سوراخ‌های جای انگشت روی نی‌ها نواخته می‌شوند؛ این سوراخ‌ها هوا را وادار به خروج از راه زبانه‌های آزاد می‌کنند و هارمونی متنوعی پدید می‌آورند. میان این ساز و رگال قرون‌وسطایی، که آن هم یک ساز زبانه‌آزاد قابل حمل بود، شباهت‌های جالبی وجود دارد، اما رگال دارای ابزارهای پیشرفته‌تر موسیقی غربی مثل کلاویه و دم است.