باز (شیمی): تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
OH<sup>-</sup> + H<sup>+</sup> (aq) <font class="DGJ" face="dg" size="۵">→</font> H<sub>۲</sub>O (l) | OH<sup>-</sup> + H<sup>+</sup> (aq) <font class="DGJ" face="dg" size="۵">→</font> H<sub>۲</sub>O (l) | ||
NH<sub>۳</sub> + H<sub>۲</sub>O <font class="DGJ" face="dg" size="۵">→</font> NH<sup>+</sup><sub>۴</sub> + OH | NH<sup>-</sup><sub>۳</sub> + H<sub>۲</sub>O <font class="DGJ" face="dg" size="۵">→</font> NH<sup>+</sup><sub>۴</sub> + OH | ||
به بازهایی که در آب حل می‌شوند قلیا می‌گویند. بازهای معدنی معمولاً اکسید یا هیدروکسیدفلزات‌اند که با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و تولید نمک و آب می‌کنند. بسیاری از کربنات‌ها نیز با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند. (نگاه کنید به جدول) | به بازهایی که در آب حل می‌شوند قلیا می‌گویند. بازهای معدنی معمولاً اکسید یا هیدروکسیدفلزات‌اند که با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و تولید نمک و آب می‌کنند. بسیاری از کربنات‌ها نیز با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند. (نگاه کنید به جدول) | ||
<br /> <!--12046200--> | <br /> | ||
{| class="wikitable sortable" | |||
! colspan="3" |'''فرمول شیمیایی و برخی از کاربردهای چند اسید و باز''' | |||
|- | |||
!اسید | |||
!فرمول | |||
!برخی ویژگی ها و کاربردها | |||
|- | |||
|کربنیک اسید | |||
|H<sub>2</sub>CO <sub>3</sub> | |||
|از حل‌شدن گاز در آب به‌وجود می‌آید. گازدار و در آب باران یافت می‌شود. | |||
|- | |||
|هیدروکلریک اسید | |||
|HCL | |||
|معروف به جوهر نمک. محلول رقیق آن در تمیزکردن دستشویی و بازکردن مجرای فاضلاب مصرف می‌شود. | |||
|- | |||
|نیتریک اسید | |||
|HNO<sub>3</sub> | |||
|معروف به جوهر شوره. در ساختن کودهای نیتروژن‌دار، رنگ‌ها و مواد منفجره مانند TNT کاربرد دارد. | |||
|- | |||
|فسفریک اسید | |||
|H<sub>3</sub>PO <sub>4</sub> | |||
|در ساختن کودهای فسفردار و مواد شوینده کاربرد دارد. | |||
|- | |||
|سولفوریک اسید | |||
|H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> | |||
|معروف به جوهر گوگرد. محلول رقیق آن در باتری خودروها به‌کار می‌رود. | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
!باز | |||
!فرمول | |||
!برخی ویژگی ها و کاربردها | |||
|- | |||
|<small>سدیم هیدروکسید</small> | |||
|NaOH | |||
|معروف به سود سوزآور. ترکیب آن با چربی‌های حیوانی، صابون معمولی را پدید می‌آورد. برای بازکردن مجرای فاضلاب، در تولید ابریشم مصنوعی و خمیر کاغذ به‌کار می‌رود. | |||
|- | |||
|<small>پتاسیم هیدروکسید</small> | |||
|KOH | |||
|معروف به پتاس سوزآور. در ساختن صابون مایع و باکتری‌های قلیایی (آلکالین) کاربرد دارد. | |||
|- | |||
|<small>کلسیم هیدروکسید</small> | |||
|Ca(OH)<sub>2</sub> | |||
|از ریختن آب بر آهک به‌دست می‌آید. در ساختن ملات سیمان و تهیۀ خمیر کاغذ کاربرد دارد. | |||
|- | |||
|<small>منیزیوم هیدروکسید</small> | |||
|Mg(OH)<sub>4</sub> | |||
|ماده‌ای اصلی شیر منیزی معروف به ضد اسید که برای خنثی‌کردن اسید معده به‌کار می‌رود. | |||
|}<!--12046200--> | |||
[[Category:شیمی و بیوشیمی]] [[Category:عناصر و فرآورده ها، تجهیزات]] | [[Category:شیمی و بیوشیمی]] [[Category:عناصر و فرآورده ها، تجهیزات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۱
باز (شیمی)(base)
در شیمی، مادۀ پذیرای پروتون (یون هیدروژن). بازها ممکن است یون منفی داشته باشند، مانند یون هیدروکسید (OH-) که قوی‌ترین بازها است، یا مانند آمونیاک (NH۳) مولکول خنثی باشند (نیز ← اسید). آمونیاک باز ضعیفی است، زیرا فقط تعدادی از مولکول‌های آن پروتون می‌پذیرند.
OH- + H+ (aq) → H۲O (l)
NH-۳ + H۲O → NH+۴ + OH
به بازهایی که در آب حل می‌شوند قلیا می‌گویند. بازهای معدنی معمولاً اکسید یا هیدروکسیدفلزات‌اند که با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و تولید نمک و آب می‌کنند. بسیاری از کربنات‌ها نیز با اسیدهای رقیق واکنش می‌دهند و دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند. (نگاه کنید به جدول)
| فرمول شیمیایی و برخی از کاربردهای چند اسید و باز | ||
|---|---|---|
| اسید | فرمول | برخی ویژگی ها و کاربردها |
| کربنیک اسید | H2CO 3 | از حل‌شدن گاز در آب به‌وجود می‌آید. گازدار و در آب باران یافت می‌شود. |
| هیدروکلریک اسید | HCL | معروف به جوهر نمک. محلول رقیق آن در تمیزکردن دستشویی و بازکردن مجرای فاضلاب مصرف می‌شود. |
| نیتریک اسید | HNO3 | معروف به جوهر شوره. در ساختن کودهای نیتروژن‌دار، رنگ‌ها و مواد منفجره مانند TNT کاربرد دارد. |
| فسفریک اسید | H3PO 4 | در ساختن کودهای فسفردار و مواد شوینده کاربرد دارد. |
| سولفوریک اسید | H2SO4 | معروف به جوهر گوگرد. محلول رقیق آن در باتری خودروها به‌کار می‌رود. |
| باز | فرمول | برخی ویژگی ها و کاربردها |
| سدیم هیدروکسید | NaOH | معروف به سود سوزآور. ترکیب آن با چربی‌های حیوانی، صابون معمولی را پدید می‌آورد. برای بازکردن مجرای فاضلاب، در تولید ابریشم مصنوعی و خمیر کاغذ به‌کار می‌رود. |
| پتاسیم هیدروکسید | KOH | معروف به پتاس سوزآور. در ساختن صابون مایع و باکتری‌های قلیایی (آلکالین) کاربرد دارد. |
| کلسیم هیدروکسید | Ca(OH)2 | از ریختن آب بر آهک به‌دست می‌آید. در ساختن ملات سیمان و تهیۀ خمیر کاغذ کاربرد دارد. |
| منیزیوم هیدروکسید | Mg(OH)4 | ماده‌ای اصلی شیر منیزی معروف به ضد اسید که برای خنثی‌کردن اسید معده به‌کار می‌رود. |