ارکستر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
[[File:11199900-1.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]][[File:11199900-2.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]][[File:11199900.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]] | [[File:11199900-1.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]][[File:11199900-2.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]][[File:11199900.jpg|thumb|اُرکِسْتْر]] | ||
گروهی از نوازندگان که در کنار هم سازهای مختلف را می‌نوازند. در موسیقی غربی، ارکسترِ مبنا کلاً از سازهای زهی آرشه‌ای خانوادۀ ویولن تشکیل شده است که اغلب قسمت‌های بادی، برنجی، و کوبی نیز دارند. اندازه و چارچوب این ارکستر مطابق با خواسته‌های آهنگ‌سازان تغییر می‌کند. | گروهی از نوازندگان که در کنار هم سازهای مختلف را می‌نوازند. در موسیقی غربی، ارکسترِ مبنا کلاً از سازهای زهی آرشه‌ای خانوادۀ [[ویولن|ویولن]] تشکیل شده است که اغلب قسمت‌های بادی، برنجی، و کوبی نیز دارند. اندازه و چارچوب این ارکستر مطابق با خواسته‌های آهنگ‌سازان تغییر می‌کند. | ||
'''تاریخچه'''. این واژه در اصل در تئاتر یونانی و برای فضای نیم‌دایره‌ای شکل جلوی صحنه به‌کار می‌رفت؛ در فرانسۀ قرن ۱۷، ابتدا از این واژه برای اشاره به قسمت جلوی صحنه استفاده کردند که محل نشستن نوازندگان بود، و بعدها خود نوازندگان چنین نامیده شدند. | '''تاریخچه'''. این واژه در اصل در تئاتر یونانی و برای فضای نیم‌دایره‌ای شکل جلوی صحنه به‌کار می‌رفت؛ در فرانسۀ قرن ۱۷، ابتدا از این واژه برای اشاره به قسمت جلوی صحنه استفاده کردند که محل نشستن نوازندگان بود، و بعدها خود نوازندگان چنین نامیده شدند. | ||
'''سازهای غربی'''. سازهای زهی معمولاً به دو گروه از ویولن‌ها (ویولن‌های اول و دوم)، | '''سازهای غربی'''. سازهای زهی معمولاً به دو گروه از ویولن‌ها (ویولن‌های اول و دوم)، [[ویولا]]<nowiki/>ها، [[ویولنسل|ویولنسل]]<nowiki/>ها، و [[کنترباس|کنترباس]]<nowiki/>ها تقسیم می‌شوند. در قرن ۱۸ رایج‌ترین پیوستِ سازهای زهی چند جفت [[هورن (ساز)|هورن]] و [[ابوآ|اُبوآ]]<nowiki/>یند. قسمت سازهای بادی چوبی در پایان قرن ۱۸ تثبیت شد، و در آن هنگام از دو [[فلوت|فلوت]]، دو [[ابوآ|اُبوآ]]، دو [[کلارینت|کلارینت]] و دو [[فاگوت|فاگوت]] تشکیل می‌شد، که بعدها سازهایی مثل [[پیکولو|پیکّولو]]، [[کر آنگله|کُر آنگله]]، [[کلارینت باس|کلارینت باس]]، و [[کنترفاگوت|کنترفاگوت]] به آن‌ها اضافه شدند. در آن زمان، دو [[تیمپانی|تیمپانی]] و دو [[هورن (ساز)|هورن]] نیز به‌طور ثابت به‌کار می‌رفتند، و دو [[ترومپت|ترومپت]] نیز گاه‌گاهی به این جمع اضافه می‌شدند. در قرن ۱۹ قسمت برنجی به‌تدریج بسط یافت و شامل چهار هورن، سه ترومپت، سه [[ترومبون|ترومبون]]، و [[توبا]] شد. تیمپانی سومی نیز به قسمت کوبی اضافه شد و [[طبل باس|طبل باس]]، [[طبل بزرگ|طبل بزرگ]]، [[سنج|سنج]]<nowiki/>ها، [[مثلث (موسیقی)|مثلث]]، و تام‌تام از [[ترکیه|ترکیه]] به این جمع راه یافتند. استفاده از یک یا چند [[هارپ|هارپ]] نیز رواج یافت و برای حفظ بالانس (توازن)، تعداد سازهای زهی نیز تا حدی افزایش پیدا کرد. از دیگر سازهای به‌کاررفته در ارکستر عبارت‌اند از [[گزیلوفون|گزیلوفون]]، [[چلستا]]، [[گلوکنشپیل|گلوکنشپیل]]، [[پیانو]] (که در اواخر قرن ۱۸ جای [[هارپسیکورد]] را گرفت)، و [[ارگ|ارگ]]. در قرن ۲۰، اغلب آهنگ‌سازان گروه‌های کوچک‌تر سازی، بیشتر با ترکیب‌های غیرقراردادی را ترجیح داده‌اند. در گذشته ارکستر با [[آرشه|آرشۀ]] ویولن رهبری می‌شد، اما در دوران [[مندلسون (بارتولدی)، فلیکس (۱۸۰۹ـ۱۸۴۷)|فلیکس مندلسن]]<ref>Felix Mendelssohn | ||
</ref> استفاده از باگِت یا باتون تثبیت شد. | |||
'''گروه‌های هم‌نوازی غیرغربی'''. اصطلاح ارکستر را به گروه‌های هم‌نوازی غیرغربی نیز می‌توان اطلاِق کرد، مثل ارکستر گاملان اندونزی، که بر پایۀ خانواده‌های گوناگون سازهای کوبی، به‌خصوص [[گانگ|گانگ]]<nowiki/>ها و زنگ‌های کوک‌دار، شکل گرفته است. | |||
| | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۷: | ||
---- | ---- | ||
[[Category:موسیقی]] [[Category:اصطلاحات، تجهیزات و رویدادها]] | [[Category:موسیقی]] | ||
[[Category:اصطلاحات، تجهیزات و رویدادها]] | |||
<references /> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۲
اُرکِسْتْر (orchestra)
گروهی از نوازندگان که در کنار هم سازهای مختلف را می‌نوازند. در موسیقی غربی، ارکسترِ مبنا کلاً از سازهای زهی آرشه‌ای خانوادۀ ویولن تشکیل شده است که اغلب قسمت‌های بادی، برنجی، و کوبی نیز دارند. اندازه و چارچوب این ارکستر مطابق با خواسته‌های آهنگ‌سازان تغییر می‌کند.
تاریخچه. این واژه در اصل در تئاتر یونانی و برای فضای نیم‌دایره‌ای شکل جلوی صحنه به‌کار می‌رفت؛ در فرانسۀ قرن ۱۷، ابتدا از این واژه برای اشاره به قسمت جلوی صحنه استفاده کردند که محل نشستن نوازندگان بود، و بعدها خود نوازندگان چنین نامیده شدند.
سازهای غربی. سازهای زهی معمولاً به دو گروه از ویولن‌ها (ویولن‌های اول و دوم)، ویولاها، ویولن‌سل‌ها، و کنترباس‌ها تقسیم می‌شوند. در قرن ۱۸ رایج‌ترین پیوستِ سازهای زهی چند جفت هورن و اُبوآیند. قسمت سازهای بادی چوبی در پایان قرن ۱۸ تثبیت شد، و در آن هنگام از دو فلوت، دو اُبوآ، دو کلارینت و دو فاگوت تشکیل می‌شد، که بعدها سازهایی مثل پیکّولو، کُر آنگله، کلارینت باس، و کنترفاگوت به آن‌ها اضافه شدند. در آن زمان، دو تیمپانی و دو هورن نیز به‌طور ثابت به‌کار می‌رفتند، و دو ترومپت نیز گاه‌گاهی به این جمع اضافه می‌شدند. در قرن ۱۹ قسمت برنجی به‌تدریج بسط یافت و شامل چهار هورن، سه ترومپت، سه ترومبون، و توبا شد. تیمپانی سومی نیز به قسمت کوبی اضافه شد و طبل باس، طبل بزرگ، سنج‌ها، مثلث، و تام‌تام از ترکیه به این جمع راه یافتند. استفاده از یک یا چند هارپ نیز رواج یافت و برای حفظ بالانس (توازن)، تعداد سازهای زهی نیز تا حدی افزایش پیدا کرد. از دیگر سازهای به‌کاررفته در ارکستر عبارت‌اند از گزیلوفون، چلستا، گلوکنشپیل، پیانو (که در اواخر قرن ۱۸ جای هارپسیکورد را گرفت)، و ارگ. در قرن ۲۰، اغلب آهنگ‌سازان گروه‌های کوچک‌تر سازی، بیشتر با ترکیب‌های غیرقراردادی را ترجیح داده‌اند. در گذشته ارکستر با آرشۀ ویولن رهبری می‌شد، اما در دوران فلیکس مندلسن[۱] استفاده از باگِت یا باتون تثبیت شد.
گروه‌های هم‌نوازی غیرغربی. اصطلاح ارکستر را به گروه‌های هم‌نوازی غیرغربی نیز می‌توان اطلاِق کرد، مثل ارکستر گاملان اندونزی، که بر پایۀ خانواده‌های گوناگون سازهای کوبی، به‌خصوص گانگ‌ها و زنگ‌های کوک‌دار، شکل گرفته است.
- ↑ Felix Mendelssohn