فرهنگ فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) (جایگزینی متن - '\\3' به '<!--3') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
فرهنگ فارسی <br> | فرهنگ فارسی <br> | ||
<p>از محمد | <p>از [[معین، محمد (رشت ۱۲۹۳ـ تهران ۱۳۵۰ش)|محمد معین]]، واژه‌نامه‌ای به فارسی، که در شش جلد (۱۳۴۲ـ ۱۳۵۲ش)، در تهران منتشر شد. این فرهنگ حاوی ۱۰۰هزار لغت است. مؤلف، بنابر مقدمه، در نظر داشته مانند فرهنگ فرانسوی ''لاروس'' فرهنگ‌های کوچک، متوسط، و بزرگ فارسی تدوین کند و ''فرهنگ فارسی'' از نوع فرهنگ متوسط است. ''فرهنگ فارسی'' از چهار بخش تشکیل شده است: مقدمۀ کتاب، متنِ آن که از جلد اول تا اواخر جلد چهارم کتاب است. در این بخش حدود ۱۰۰هزار واژۀ فارسی، عربی، ترکی و اروپایی مستعمل در فارسی به‌ترتیب الفبا آمده است. هر لغت با حروف فونتیک نیز مشخص شده و برای هر لغت ریشه و منشأ آن، نشانۀ دستوری، معنی (یا معانی متعدد)، ترکیبات اسمی و فعلی آن آورده شده است. برای برخی لغات تصاویری در حاشیۀ بیرونی صفحات و نیز تصاویری رنگی یا سیاه و سفید در صفحات جداگانه خارج از متن آورده شده است، بخش سوم این اثر (جلد چهارم) شامل ترکیبات خارجی، یعنی ترکیبات عربی، ترکی، و اروپایی است که در زبان فارسی به‌کار رفته است. بخش چهارم، یعنی جلد پنجم و ششم، به اعلام اختصاص دارد و حاوی اسامی مشاهیر و اماکن، خاندان‌های سلاطین، پاره‌ای از وقایع مهم جهانی، آثار هنری و موارد متعدد دیگر است. در ذیل توضیح لغات شواهدی از متون نظم آمده است. از آن‌جا که در زمان تدوین کتاب، مؤلف دچار سکتۀ مغزی شد، مسئولیت تهیه و تنظیم و چاپ بخشی از مجلد چهارم (لغات ه تا ی) و ترکیبات خارجی و نیز قسمتی از اعلام (از اواسط حرف گ تا پایان) در مجلد ششم را [[سید جعفر شهیدی]] برعهده گرفت و کار را با همکاری [[پروین گنابادی، محمد (گناباد ۱۲۸۲ـ تهران ۱۳۵۷ش)|محمد پروین گنابادی]] به‌پایان رسانید، بی آن‌که نامی از خود ببرند.</p> | ||
<br><!--33104700--> | <br><!--33104700--> | ||
[[رده:فرهنگ نامه و مرجع نویسی]] | [[رده:فرهنگ نامه و مرجع نویسی]] | ||
[[رده:آثار]] | [[رده:آثار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۱۴
فرهنگ فارسی
از محمد معین، واژه‌نامه‌ای به فارسی، که در شش جلد (۱۳۴۲ـ ۱۳۵۲ش)، در تهران منتشر شد. این فرهنگ حاوی ۱۰۰هزار لغت است. مؤلف، بنابر مقدمه، در نظر داشته مانند فرهنگ فرانسوی لاروس فرهنگ‌های کوچک، متوسط، و بزرگ فارسی تدوین کند و فرهنگ فارسی از نوع فرهنگ متوسط است. فرهنگ فارسی از چهار بخش تشکیل شده است: مقدمۀ کتاب، متنِ آن که از جلد اول تا اواخر جلد چهارم کتاب است. در این بخش حدود ۱۰۰هزار واژۀ فارسی، عربی، ترکی و اروپایی مستعمل در فارسی به‌ترتیب الفبا آمده است. هر لغت با حروف فونتیک نیز مشخص شده و برای هر لغت ریشه و منشأ آن، نشانۀ دستوری، معنی (یا معانی متعدد)، ترکیبات اسمی و فعلی آن آورده شده است. برای برخی لغات تصاویری در حاشیۀ بیرونی صفحات و نیز تصاویری رنگی یا سیاه و سفید در صفحات جداگانه خارج از متن آورده شده است، بخش سوم این اثر (جلد چهارم) شامل ترکیبات خارجی، یعنی ترکیبات عربی، ترکی، و اروپایی است که در زبان فارسی به‌کار رفته است. بخش چهارم، یعنی جلد پنجم و ششم، به اعلام اختصاص دارد و حاوی اسامی مشاهیر و اماکن، خاندان‌های سلاطین، پاره‌ای از وقایع مهم جهانی، آثار هنری و موارد متعدد دیگر است. در ذیل توضیح لغات شواهدی از متون نظم آمده است. از آن‌جا که در زمان تدوین کتاب، مؤلف دچار سکتۀ مغزی شد، مسئولیت تهیه و تنظیم و چاپ بخشی از مجلد چهارم (لغات ه تا ی) و ترکیبات خارجی و نیز قسمتی از اعلام (از اواسط حرف گ تا پایان) در مجلد ششم را سید جعفر شهیدی برعهده گرفت و کار را با همکاری محمد پروین گنابادی به‌پایان رسانید، بی آن‌که نامی از خود ببرند.