عید میلاد مسیح

عید میلاد مسیح (Christmas)

(در زبان انگلیسی «کریسمس» و در زبان فرانسوی «نوئل»، از ریشۀ «Christ's Mass» به ‌معنی روز تقدس مسیح) بزرگ‌ترین عید دینی مسیحی پس از عید پاک یا فصح. این عید در کلیساهای غربی در روز 25 دسامبر، به‌‌عنوان روز میلاد عیسی مسیح، با جشن و مهمانی و دادن هدیه برگزار می‌شود. بسیاری از رسوم آن ریشۀ غیرمسیحی دارد و از جشن‌های تغییر موسمی زمستان در ادیان قدیم‌تر اقتباس شده است. برای مسیحیان، این‌که مسیح که بود و چه کرد، اهمیت بیشتری داشت تا تاریخ عید میلادش. بسیاری از مسیحیان ارتُدوکس، ازجمله ارامنه، از تقویم کهن‌تری استفاده می‌کنند و عید میلاد مسیح را در 6 ژانویه جشن می‌گیرند. درجشن‌های میلاد مسیح، شب عید مسیحیان گرد هم می‌آیند تا میلاد مسیح را جشن بگیرند و خدای را سپاس گویند که مسیحِ منجی را در کالبد انسانی به ایشان عطا کرده است. برخی از کلیساها مراسمی شبانه، موسوم به قدّاس نیمه‌شب، برگزار می‌کنند. مراسم ممکن است با حرکت کاروانی از شمع به‌دستان در پشت‌سر گروهی که سرودهای شاد میلاد مسیح می‌خوانند آغاز شود. صحنه‌ای شبیه اصطبلی که عیسی در آن به‌‌دنیا آمد در کلیساها می‌سازند و کشیشان ماکتی شبیه آخوری را که او بعد از تولد در آن آرمید متبرک می‌کنند. در روز میلاد، مراسم عشای ربانی ویژه‌ای برگزار می‌شود که برای آن پارچه‌ای به رنگ سفید روی سکوی قربانگاه می‌اندازند، رنگی که مخصوص مناسبت‌های ویژه است. بسیاری از مردم برای عید خانه‌هایشان را می‌آرایند، درخت (کاج) کریسمسی با چراغانی و تزیینات در خانه‌هایشان می‌گذراند، برخی حلقه‌ای گل راج به در خانه‌هایشان می‌آویزند، و برای دوستان و بستگان کارت تبریک میلاد مسیح می‌فرستند. این‌که اوج جشن در شب میلاد باشد یا روز میلاد، در هر کشور تفاوت می‌کند. بچه‌ها از بابا نوئل که نامش را از نیکلاس قدیس گرفته است هدیه می‌گیرند. اقوام و آشنایان به یکدیگر هدیه می‌دهند و غذای مخصوص عید خورده می‌شود. در انگلستان رسم است که روز عید بوقلمون سرخ‌کرده و پودینگ کریسمس صرف کنند. در کشور پرتغال، غذای سنتی شب عید، ماهی شور است. رسم بازسازی صحنۀ طویله و آخور به قرن 13م برمی‌گردد، ولی رسوم دیگر مانند درخت کریسمس بسیار جدیدترند.

روایت‌های مختلف از تولد مسیح. دو روایت در این‌باره وجود دارد که یکی در انجیل لوقا است و دیگری در انجیل متّی. در روایت لوقا، جبرئیل بر مریم ظاهر می‌شود و به او بشارت می‌دهد که برای حمل پسر خدا برگزیده شده است؛ از روح‌القدس حامله خواهد شد و بچه را عیسی خواهد نامید. پیش از آن‌که عیسی متولد شود، الیصابات، یکی از خویشاوندان مریم، یوحنای معمدان را به‌دنیا آورد. امپراتور روم، سزار اوگوستوس، فرمان سرشماری داد؛ از این‌رو، همه باید به زادگاهشان برمی‌گشتند. مریم با یوسف که از نسل داود بود به بیت ‌لحم رفت. بچه آن‌جا به‌ دنیا آمد. مریم او را در آخور خوابانید زیرا در منزل جا نبود. فرشتهای بر چند شبان که در صحرا پاسبانی از گله‌های خود می‌کردند ظاهر شد و گفت که منجی به دنیا آمده است و او را خوابیده در آخوری خواهند یافت. شبانان به بیت ‌لحم رفتند و کودک را دیدند و خدا را حمدگویان به نزد گله‌های خود بازگشتند. عیسی را روز هشتم ولادتش ختنه کردند و رسوم شریعت یهود را برایش به‌‌جای آوردند و به ناصره برگشتند. در روایت متّی، مریم و یوسف نامزد شده‌اند. مریم حامله می‌شود و یوسف می‌داند که خودش پدر بچه نیست. نمی‌خواهد آبروی او را ببرد و می‌خواهد پنهانی او را رها کند. ملک مقرب، جبرئیل، به خوابش می‌آید و می‌گوید که با مریم ازدواج کند؛ او پسری به ‌دنیا خواهدآورد که عِمّانوئیل نام خواهد گرفت. یوسف تا پیش از تولد عیسی با مریم نزدیکی نمی‌کند. عیسی در بیت‌ لحم به‌دنیا آمد. سه مجوس از شرق در تعقیب ستاره‌ای که معتقد بودند نشانۀ تولد شاه جدیدی است، به اورشلیم آمدند. هِرود کبیر، شاه یهودیه، از مجوسان خواست که به او بگویند بچه کجاست تا او هم به پرستشش برود، اما نقشه داشت که او را بکشد. مجوسان ستاره را تعقیب کردند تا بالای مکانی که عیسی بود ایستاد. هدایای خود را به کودک دادند و به اورشلیم برگشتند. هرود به فرمان قتل همۀ نوزادان پسرِ کوچک‌تر از دو ساله را داد. یوسف در خواب هشدار شنید که جانشان در خطر است و با مریم و عیسی به مصر گریختند، و زمانی به ناصره برگشتند که هرود مرده بود.