تیوولی
تیوولی (Tivoli)
(نام باستانی: تیبور[۱]) شهری در لاتسیو[۲]، به فاصلۀ ۲۵کیلومتری شمال شرقی رم، در ایتالیا، با ۵۵هزار نفر جمعیت (۱۹۹۰). ویلای هادریانوس[۳]، با باغ‌ها، و ویلا دِ استه[۴]، با باغ‌هایی از دورۀ رنسانس، که کاردینال ایپولیتو دِ استه[۵] طراحی کرده بود (۱۵۴۹)، در این شهر قرار دارند. شراب و سنگ تزیینی تراورتن تولید می‌کند. تیوولی کنار رود آنینه[۶] واقع شده است؛ جایی که این رود به‌شکل آبشارهایی به کامپانیا دی روما[۷] می‌ریزد؛ نیروی برقابی رم از این آبشارها تأمین می‌شود. در قرن ۱پ‌م، در زمان هوراس[۸]، شاعر رومی، تفریحگاه ثروتمندان رومی بود، و از ویلاها، آرامگاه‌ها، و قنات‌های آن زمان و معبد وِستا[۹] ویرانه‌هایی به‌جا مانده است. امروزه، این شهر دارای کلیسای جامع است.