تحریر زبانی

تحریر زبانی (Flutter-tonguing)

(یا: زبان‌لرزه) در موسیقی، جلوۀ صوتی یا شگردی که بیشتر در نواختن سازهای بادیِ چوبی و برنجی به کار می‌رود و در آن نوازنده هنگام نواختن، حرف «ر» را با چرخش و حرکت تند زبان غلت می‌دهد و آوایی تحریر(لرزه)دار با ساز خود ایجاد می‌کند. جزئی از بخش اول این اصطلاح (Flute/ فلوت) نیز بر استفاده‌اش در سازهای بادی، خاصه فلوت، اشاره دارد. این تکنیک همچنان که گفته شد بخصوص در فلوت مؤثر است و به کمک آن می‌توان جلوه‌ای اثیری ایجاد کرد. در سازهای دوزبانه‌ای مثل ابوآ اجرای آن بسیار دشوار است و در برخی سازها گاه باعث تولید صدایی کابوس‌وار می‌شود.

چنین حالت صدایی، در ساخت موسیقی گاهی توسط سازهای الکترونیکی ایجاد می‌شود. از نخستین آثاری که در آن از این شگرد استفاده شد به بالۀ فندق‌شکن (اثر چایکوفسکی) می‌توان اشاره کرد. از جمله آهنگسازان بزرگ دیگری که پس از چایکوفسکی از این حالت در ساخته‌هایشان بهره برده‌اند به گوستاو مالر، ریشارد اشتراوس، آرنولد شوئنبرگ، دمیتری‌ شوستاکوویچ‌ و بنجامین بریتن می‌توان اشاره کرد. همچنین استفاده از این تکنیک در میان نوازندگان سازهای بادیِ موسیقی جاز نیز متداول است.

---