گروزنی
گِروزْنی (Groznyy)
مرکز چچن[۱] و جمهوری سابق شوروی چچن ـ اینگوش[۲]، با 297,137 نفر جمعیت (۲۰۱۸) و ۳۲۴ کیلومتر مربع مساحت. در ساحل رود سونژا[۳]، ریزابۀ تِرِک[۴]، واقع شده است و بزرگ‌ترین شهر دامنه[۵]های قفقاز به‌‌شمار می‌رود. از اواخر قرن ۱۹ به مرکز مهم نفتی، با خطوط لوله به دریای خزر[۶] در مَخاچ‌قلعه[۷]، دریای سیاه[۸] ترودووایا[۹] (نزدیک گورلوفکا[۱۰] در حوضۀ دونتس[۱۱]) تبدیل شد. این شهر صنایع تولید مواد شیمیایی و علوم مهندسی نیز دارد. در‌خلال مبارزۀ استقلا‌ل‌طلبانۀ چچن از فدراسیون روسیه[۱۲] ۱۹۹۴ـ ۱۹۹۵، نیمی از محله‌های مسکونی و تأسیسات زیربنایی شهر در بمباران‌ها و تیراندازی‌های خیابانی ویران شد. قزاق‌ها[۱۳] در ۱۸۱۸ گروزنی را به‌صورت دژ ساختند. از ۱۸۶۹ به شهر تبدیل شد. بهره‌برداری کامل از منابع نفت منطقه از ۱۸۹۳ آغاز شد. جمعیت شهر فقط دوسوم جمعیت آن تا پیش از جنگ است.