تیومن، استان

تیومِن، استان (Tyumen)

بزرگ‌ترین استانِ فدراسیون روسیه، در سیبری غربی، با ۱,۴۳۵,۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۳,۱۷۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۶). ۷۶درصد از جمعیت آن در شهر زندگی می‌کنند. از مرز قزاقستان تا اقیانوس شمالگان امتداد دارد. مرکز آن شهر تیومن است. محل استخراج نفت و گاز، تولید الوار، و فرآوری مواد غذایی است. کشت غلات، دامپروری، شکار، ماهی‌گیری و پرورش گوزن شمالی، در شمال، در آن رواج دارد. این منطقه از جلگۀ سیلابی و ماندابی هموار رودهای اوب و ایرتیش تشکیل شده است. شیبهای شرقی کوه‌های اورال شمالی و بلندی‌های یخرُفت، ویژگی بارز آن به‌شمار می‌روند. در شمال، در امتداد ساحل اقیانوس شمالگان، توندرا است و جنوب آن پوشیده از جنگل‌های کاج (۲۰ درصد از کل مساحت استان)، غان، و استپ پُردرخت است. ذخایر سرشار نفت و گاز طبیعی دارد. توبولسک از شهرهای آن است. تیومن کنونی، در گذشته هستۀ اصلی خانات سیبری را تشکیل می‌داد، که در ۱۵۸۱ به تصرف روسیه درآمد. دورافتادگی این منطقه سبب شد تا آن را به تبعیدگاه و اردوگاه‌های کار اجباری تبدیل کنند.

---