میان جلگه، شهرستان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میان‌جلگه، شهرستان (County) Miyan Jolgeh

واقع در مناطق شمال شرقی ایران و نواحی مرکزی خراسان رضوی، با مرکزیت اداری شهر عشق‌آباد. این ناحیه در دوره‌های پیش از تاریخ محل تجمعات جوامع روستایی و در دوره‌های تاریخی از نخستین سکونتگاه‌های اقوام آریایی در ایران بوده است. از دورۀ شاهنشاهی‌های پیش از اسلامِ ایران، این منطقه بخشی از ولایت نیشابور و یکی از بلوکات معتبر آن بوده است. آبادی‌های میان‌جلگه، به دلیل قرار داشتن در خراسان بزرگ، از زمان حملۀ ترکان غزنوی تا دورۀ زندیه چون دیگر نواحی منطقه مدام در معرض یورش ترک‌ها، مغول‌ها، ازبک‌ها و افغان‌ها بوده و بارها خسارت دیده یا نابود شده و از نو ساخته شده‌اند. در اواسط دورۀ قاجار، میان‌جلگه یکی از 12 بلوک نیشابور ذکر شده؛ در اوائل دهۀ 1330ش، از میان‌جلگه (یا فدیشه) به عنوان یکی از چهار بخش شهرستان نیشابور یاد شده؛ در سال 1375ش بخش میان‌جلگه به عنوان پنجمین بخش به تقسیمات سیاسی شهرستان نیشابور اضافه گردید؛ و در اواخر همین دهه، مرکز این بخش (شهر عشق‌آباد) به شهر ارتقاء یافت؛ نهایتاً در اواخر سال 1401ش، بنابر مصوبۀ هیأت وزیران در جلسۀ مورخ 12 بهمن همان سال، ضمن تغییرات و اصلاحاتی در بخش میان‌جلگه و انتزاع آن از شهرستان نیشابور، این بخش به شهرستان تبدیل شد.

شهرستان میان‌جلگه متشکل است از دو بخش، چهار دهستان (با حدود 75 روستای مسکونی) و یک شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌‌‌های عشق‌آباد و غزالی، به مرکزیت شهر عشق‌آباد)، و بخش بلهرات[۱] (مشتمل بر دهستان‌های سالاری و بلهرات، به مرکزیت روستای گلبوی سفلی[۲]). با در نظر گرفتن جمعیت بخش میان‌جلگه در سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان 39,288نفر بوده است، که از این مقدار حدود 5درصد ساکن شهر میان‌جلگه و باقی روستانشینند. شهرستان میان‌جلگه در شمال با شهرستان‌های فیروزه و نیشابور، در شمال شرقی با شهرستان زبرخان، در شرق با شهرستان تربت حیدریه، در جنوب با شهرستان کوه‌سرخ، در غرب با شهرستان ششتمد، و در شمال غربی با شهرستان سبزوار محدود شده است.


  1. Belharat
  2. Golbui-ye Sofla