غدیر خم
غَدیر خُم
(غدیر در لغت بهمعنای آبگیر) نام محلّی است بین مکّه و مدینه در نزدیکی جُحفَه. شهرت آن بهمناسبت واقعهای است که در ۱۸ ذیحجه ۱۰ق در آن اتفاق افتاد. پیامبر اکرم (ص) در بازگشت از حَجّةالوداع، که در آن شمار بسیاری از مردم مدینه و اطراف مکه (بهقولی ۱۲۰هزار نفر) همراه او به مکه آمدند تا مراسم حج را بهجای آورند، در این محل توقف کردند و به اشارۀ وحی (۶۷، مائده) ضمن ایراد سخنان مهمّی، امام علی (ع) را بهعنوان جانشین خود معرفی کردند و فرمودند: مَنْ کُنْتُ مَوْلاه فهذا علیٌ مولاه. آنگاه حاضران به امام علی (ع) تبریک گفتند. علامۀ امینی در مجموعۀ الغدیر فیالکتاب و السّنه و الادب حدیث غدیر را از ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین، به نقل از صحابه، نقل کرده است. وی نام ۳۶۰ تن از علمای روایت را، بعد از صحابه و تابعین، که این حدیث را نقل کردهاند ذکر کرده است. علاوه بر آن کتابهای مستقل چندی نیز در این باب تألیف و اشعار فراوانی دربارۀ آن سروده شده که به «غدیریه» معروفاند. اولین غدیریه را که چکامهای بلند بود، حسّان بن ثابت، شاعر نامی زمان رسولالله، بعد از سخنرانی پیامبر (ص) در همان مجلس سرود و بعد از وی شاعران و چکامهسرایان، به سرودن اشعار دربارۀ این حادثه تاریخی پرداختهاند. امامان شیعه این روز را عید معرّفی کرده و در آن به شیعیان تهنیت میگفتند. حدیث غدیر علاوه بر منابع شیعی، در منابع اهل سنّت نیز بهصورت گسترده نقل شده است. نیز← عید_غدیر