ساق پیچ
ساق‌ْپیچ
نوارهای پارچه‌ای یا چرمی، یا تکه‌ای چرم یا پارچه که برای جمع‌کردن و محکم‌ساختن بالای چکمه‌ها و انتهای شلوارها، از قسمت مچ پا تاحدود زانوان به دور ساق پا، و گاه در مچ پا می‌پیچند. ساق‌پیچ در حکم جوراب ساقه‌بلند هم بود. مردم بادیه‌نشین و عشایر شرق ایرانِ دورۀ هخامنشی در آب‌وهوای خشک به پای خود ساق‌پیچ می‌پیچیدند. ساق‌پیچ‌های پارتی و پالمیری از جلو به تسمه‌ای داخلی زیرِجامه متصل می‌شد، اما بیشتر در پشت پا یا پهلوها بسته می‌شدند. در تمام دورۀ ساسانیان، ساق‌پیچ‌ها جزئی از تن‌پوش مردانه بود که همراه با پیراهن در مراسم رسمی و غیررسمی پوشیده می‌شدند. اعضای خاندان سلطنتی و اشراف و امرا شلوارهایشان را یا با بندهایی به دور ساق پا یا با سگک‌هایی حلقوی به دور مچ پا می‌بستند؛ نوارهای بلند بیشتر خاص خاندان سلطنتی بود. این ساق‌پیچ‌ها در قرون بعد نیز رواج داشت، چنان‌که در تصاویر دست‌نوشتۀ ورقه و گلشاه عیّوقی روی چکمه‌های بلند دیده می‌شود. در دورۀ صفویه دهقانان به دور ساق پایشان نوارهای پارچه‌ای می‌بستند. ساق‌پیچ امروزه در میان اقوام و طوایف مختلف نیز رایج است، ازجمله در میان طوایف هزارۀ افغانستان، پامیر، تاجیکستان، در قوچان، در میان کشاورزان و رمه‌داران اقوام شاهسون و قره‌داغی، ترکمن‌ها و مردان ناحیۀ جنگلی خزر.