سیزده بدر
سیزده‌بدر
از مراسم سنتی ایرانیان. در سیزده‌بدر (۱۳ فروردین)، پایانِ جشن‌های نوروزی معمولاً به‌صورت بسیار گسترده در ایران و نیز در برخی نواحی خارج از ایران برگزار می‌شود (← نوروز). در باور عمومی، روز ۱۳ فروردین نحس و ناخجسته است. اعتقاد به نحوست عدد ۱۳ در میان بسیاری از ملت‌ها و اقوام مشترک است، ظاهراً سیزده‌بدر با جشن باستانی نوروز پیوندی ندارد و اصولاً سابقۀ این مراسم چندان قدیمی نیست و به چند قرن اخیر برمی‌گردد. دربارۀ خاستگاهِ سیزده‌بدر فرضیه‌های گوناگون مطرح شده است؛ برخی این روز را، به عکس دیدگاه پیش‌گفته دربارۀ نحوست ۱۳، در نخستین نوروز گاه‌شماری ایرانی روز بدر می‌دانند. برخی آن را تمثیلی از هزارۀ ۱۳ عمر زمین می‌دانند. جشن عمومیِ روزِ ۱۳ فروردین را رسمی کهن، بازمانده از روز ویژۀ نیایش در طلب باران در روزگاران دور می‌دانند و، با این همه، از چگونگی اجرای این رسم پیش از عصر قاجاریه گزارشی دردست نیست. در روز سیزده‌بدر، جز بازی‌های مردانه‌ای چون اَلَک دولَک و بازی‌های زنانه‌ای چون وَسَطی (← وَسَطی، بازی) گروه‌های نمایشِ نوروزی نیز برقرارند. از رسم‌های مهم این روز، رسمِ سبزهِ‌گره‌زدن دختران دَمِ بخت به همراه ترانۀ بخت‌گشایی است. ایرانیان در این روز برای تفریح و خوش‌گذرانی به دامن طبیعت می‌روند و سبزه‌هایی را که رویانده‌اند به آب نهرها و رودخانه‌ها می‌سپارند. در برخی شهرها، تفرجگاهی مخصوص سیزده‌بدر هست و همۀ مردم شهر در آن‌جا گرد هم می‌آیند. گاهی اوقات هم آیین سیزده‌بدر در پشت بام منازل به‌جا آورده می‌شود. روز سیزده‌بدر، در نزد برخی اقوام و ملل دیگر، ازجمله فرانسویان، نیز اهمیت دارد و این اقوام آیین‌هایی ویژۀ این روز دارند.