هورن (ساز)
هورْن (ساز)(horn)
عضوی از خانوادۀ سازهای بادی قمیش‌دار. برای علامت‌دادن و نیز در مراسم آیینی به‌‌کار می‌رود، و خصوصیات مشترک‌شان لوله‌ای مخروطی (هرچند هورن ارکستری فقط یک بخش مخروطی دارد و بخش دیگرش مستقیم است) و شکل خمیدۀ بدنه است، که زیرایی بالارونده یا قابل تغییری ایجاد می‌کند. بسیاری از هورن‌ها از شاخ حیوانات ساخته شده‌اند، مثل شوفَر عبری آیینی و اولیفانت و گِمْسْ‌هورن قرون وسطایی، یا از انواع صدف، مثل شیپور صدفی متعلق‌‌به مردمان جزیره‌نشین اقیانوس آرام. منشاء هورن‌های فلزی از امریکای جنوبی و همچنین آسیای مرکزی (تبت[۱]، هند، نپال) است و در کنار تکنولوژی فلزکاری در عصر مفرغ[۲]، به اروپا راه یافتند. ساز آشنای شیپور شکار، که قرن‌هاست بی‌تغییر مانده، در قرن ۱۸ برگرفته شد و بسط یافت تا تبدیل به ساز ارکستری کنونی شود، و گسترۀ محدود هارمونیک‌های طبیعی آن با ترکیبی از تکنیک لب و گذاشتن دست به داخل دهانه و استفاده از خمش‌های افزوده در لوله برای تغییر مایه، گسترش یافت. هورن دریچه‌دار امروزی، تلفیق قرن ۱۹ ساز سی‌بمل/فا است؛ نام هورن فرانسوی مستقیماً به ساز قدیمی‌تر کُرآ پیستون[۳] اشاره دارد که از دریچه‌های چرخشی اهرم‌دار بهره می‌گیرد و آوای سبک‌تری تولید می‌کند. توبای واگنری نیز واریانتی از هورنِ تنور و باس است، که واگنر[۴] برای تأمین آوای غنی‌تر هورن در گسترۀ بم ابداع کرد. ازجمله آهنگ‌سازانی که آثاری برای هورن دارند، عبارت‌اند از موتسارت، هایدن[۵]، ریشارد اشتراوس[۶]، وبر[۷]، شومان[۸]، (کنسرت اشتوک[۹] یا قطعه کنسرتی برای چهار هورن، ۱۸۴۸)، راول[۱۰]، و بنجامین بریتن[۱۱] (سرناد برای تنور، هورن، و سازهای زهی[۱۲]، ۱۹۴۳).