باکلان
باکِلان (cormorant)
هر یک از انواع پرندگان غواص دریایی، عمدتاً از جنس Phalacrocorax، راستۀ پلیکان‌سانان[۱]. طول آن‌ها حدود ۹۰ سانتی‌متر است و پاهایی پرده‌دار، گردنی بلند، منقاری قلاب‌دار، و پر و بالی سیاه و براق دارند. باکلان‌ها عموماً از ماهی و نرم‌تنان تغذیه، و شکار خود را با شیرجه زدن و غواصی صید می‌کنند. این پرندگان گاهی تا اعماق زیاد در آب فرو می‌روند. آن‌ها غذا را داخل کیسه‌ای قرار می‌دهند که از پوست قابل اتساعی در جلوی گلویشان شکل گرفته است. بعضی از گونه‌ها در رودخانه‌ها و دریاچه‌های درون‌بوم تولید مثل می‌کنند. Phalacrocorax carbo سر و گردنی به رنگ روشنِ درخشان و پرهایی سیاه‌سرمه‌ای، با لکه‌هایی سفید دارد. رنگ کلّی بدن آن‌ها سیاه سبزفام، گلویشان سفید، و منقار و پاهایشان خاکستری تیره است. حدود ۳۰ گونه از باکلان‌ها شناسایی شده است که از آن جمله‌اند باکلان‌های بدون پرواز Nannopterum harrisi در جزایر گالاپاگوس[۲]، باکلان کاکلی یا باکلان سبز[۳] Phalacrocorax aristotelis ، و باکلان کوچک اروپایی Halietor pygmaeus که پرندۀ خاص آب‌های شیرین است. باکلان سینه‌سفید Phalacrocorax bougainvillei، بومی سواحل پرو و مهم‌ترین تولیدکنندۀ نوعی کود پرندگان، موسوم به گوانو[۴]، در آن مناطق است. بنابر تخمین RSPB در ۱۹۹۸، ۸هزار جفت باکلان بالغ در بریتانیا وجود داشت که کمتر از تعداد حواصیل‌های خاکستری است. باکلان چشم‌آبی یا باکلان شاهی (شاه قره‌قاز)[۵] Phalacrocoraxatriceps یگانه گونۀ پرندۀ جنوبگان است که جوجه‌هایش لخت و بدون کرک به‌دنیا می‌آیند. این جوجه‌ها را والدین در سه هفتۀ اول زندگی گرم می‌کنند و سپس به نوبت، هر یک از والدین به آن‌ها غذا می‌دهند. جوجه‌ها پس از حدود هفت هفته آشیانه را ترک می‌کنند. در ایران سه گونه باکلان شناسایی شده است: باکلان کوچک (Phalacrocorax pygmeus)، باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo)، و باکلان گلوسیاه (Phalacrocorax nigrogularis). این سه پرنده خانوادۀ باکلان را در ایران تشکیل می‌دهند.