تاج اصفهانی، جلال (اصفهان ۱۲۷۵ـ۱۳۶۰ش)
تاج اصفهانی، جلال (اصفهان ۱۲۸۲ـ۱۳۶۰ش)
خواننده، ردیف‌شناس و مدرس آواز. اولین درس‌های آواز را از پدرش شیخ اسماعیل تاج‌الواعظین فرا گرفت. در مکتب سید عبدالرحیم اصفهانی آموخته‌های خود را تکمیل کرد و از معلومات هنرمندان دیگری، چون نایب اسدالله اصفهانی، میرزا حسین خضوعی (ساعت‌ساز)، حاج عندلیب و حبیب شاطر حاجی بهره برد. از حدود ۳۰سالگی در تهران و دیگر شهرهای ایران کنسرت داد و مشهور شد. از همین دوران ضبط صدای او در صفحات گرامافون آغاز شد و در افتتاح رادیو ایران نیز از اولین خوانندگان آن بود. بیش از ۳۰ سال با رادیو اصفهان همکاری داشت و هنرجویان متعددی در تهران و اصفهان تربیت کرد. صدای تاج قوی و پر وسعت و در اجرای جملات و تحریرهای آواز ایرانی، رسا و محکم بود؛ در تلفیق شعر با موسیقی نیز صاحب سابقه و دارای جایگاه خاص بود. گذشته از صفحات گرامافونی که با همکاری هنرمندان نام‌آوری چون مرتضی محجوبی، حسین یاحقی، ارسلان درگاهی، و رضا روان‌بخش ضبط کرد، نوارهای خصوصی متعددی نیز از اجراهای خانگی او با همراهی نی حسن کسایی و تار جلیل شهناز وجود دارد که حاکی از قدرت و استواری آواز او در ۷۰ و ۸۰سالگی است. این مجموعه آثار که بیانگر توانایی‌ها و سیر تحول هنری اویند، بیشتر شامل آواز است و تعدادی تصنیف و ترانه و ضربی را نیز دربر می‌گیرد. از تصانیف مشهور اوست: آتش دل و مهر گل و رنگ‌های طبیعت؛ شیدای چانستری، نورالله همایون و عبدالحسین برازنده در این آثار با او همکاری داشته‌اند. ردیف مخصوص تاج اصفهانی برای راهنمایی هنرجویان در نوار ضبط شده که البته در دسترس عموم نیست. برخی از ضبط‌های دهه ۱۳۲۰ او با همراهی ارکستر انجمن موسیقی ملی، به سرپرستی روح‌الله خالقی، نایاب است و در آرشیو رادیوی دولتی انگلستان نگهداری می‌شود.