اسکلروز متعدد
اِسْکِلروزِ متعدد (multiple sclerosis)
(یا: اسکلروز منتشر[۱]، اِم اِس) بیماری مزمن و غیرقابل درمان دستگاه عصبی مرکزی. در بالغان جوان و افراد میانسال مشاهده می‌شود. این بیماری در مناطق معتدل شایع‌تر است و در زنان بیشتر دیده می‌شود. وجه مشخصۀ آن تحلیل‌رفتن[۲] غلاف میلین[۳] در اطراف عصب‌ها، در مغز و نخاع، است. برحسب این‌که استحالۀ میلین در کدام ناحیه ایجاد شود و کدام یک از اعصاب درگیر باشند، علایم بیماری ممکن است شبیه هریک از بیماری‌های دستگاه عصبی باشد. شایع‌ترین علایم بیماری عبارت‌اند از عدم تعادل[۴]، اتاکسی[۵] یا ازدست‌رفتن هماهنگی ماهیچه‌ای، ضعف، اختلال تکلم، و حرکت‌های غیرارادی و سریع چشم. سیر بیماری دوره‌ای است و در فواصل متعددی فروکش[۶] می‌کند. علت اِم اِس ناشناخته است، ولی ممکن است مواجهه با برخی عوامل محیطی، ازجمله عفونت در دورۀ کودکی، در افرادی که از نظر وراثتی مستعد ابتلایند، آغازکنندۀ بیماری باشد. ثابت شده است که عوامل وراثتی در این بیماری دخالت دارند، به‌طوری‌که اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار ام اس شود، احتمال بروز بیماری در فرد دیگر یک در چهار است، درحالی‌که احتمال ابتلای هر فرد در حالت عادی یک در هزار است. در ۱۹۹۳، اینترفرون بتا یک بی[۷] در امریکا به‌منزلۀ نخستین دارو برای درمان ام اس تأیید شد. این دارو تعداد و شدت حملات عود[۸] بیماری را کاهش می‌دهد و پیدایش ضایعات مغزی را کند می‌کند. در دسامبر ۱۹۹۹، شورای تحقیقات پزشکی بریتانیا[۹] طرحی سه‌ساله برای بررسی فواید شاهدانه (حشیش) در کاهش برخی از علایم ام اس را تصویب کرد.