شیخ خلیل الله طالقانی
شیخ خلیل‌الله طالقانی ( - اصفهان 1114ق)
عارف و ادیب دورۀ صفویه. به گفتۀ رضاقلی‌خان هدایت در ریاض‌العارفین، از سن 50 سالگی در اصفهان زاویه‌نشین شد و مدت سی سال را به انزوا گذرانید. پس از درگذشت در بقعۀ علی بن سهل اصفهانی به خاک سپرده شد.
حزین لاهیجی در کودکی حدود سه سال در محضر شیخ خلیل‌اللَّه تلمذ کرده، شعرهایش را برای او می‌خوانده و تخلّص «حزین» را از او گرفته است. حزین دربارۀ او می‌نویسد: «از افاضل اصحاب ایقان و مستغرق بحار عرفان. زلال چشمۀ انفس و آفاق و از حضیض علایق به اوج اطلاق رسیده بود. چهل سال کمابیش در یک خرقه و شبان‌روزی به یک دو لقمه چربش اکتفا نموده و کیفیّت ریاضات و سلوک زندگانی آن زندۀ جاودانی اتسّاع مقامی عظیم می‌خواهد. علوم ظاهر و باطن را جامع و نور شهود از سیمای او لامع بود. و گوشه عزلت در اصفهان اختیار و آخر از آنجا به ملاء اعلی انتقال نمود.»
از آثار اوست: رسالۀ علم مناظر و مرایا؛ زاد السّبیل (در آداب سلوک)؛ نظم «کافیۀ» ابن حاجب.
- تذکرۀ ریاض العارفین، رضاقلی‌خان هدایت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1388.
- تذکرة المعاصرین، محمد بن علی بن ابی‌طالب حزین لاهیجی، تصحیح معصومه سالک، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب و نشر سایه، چاپ اول: 1375.