دانش پژوه، محمدتقی (آمل ۱۲۹۰ـ تهران ۱۳۷۵ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دانش‌پژوه، محمّدتقی (آمل ۱۲۹۰ـ تهران ۱۳۷۵ش)

دانش‌پژوه، محمّدتقي
دانش‌پژوه، محمّدتقي
محمدتقی دانش پژوه
زادروز آمل ۱۲۹۰ش
درگذشت تهران ۱۳۷۵ش
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی محقق، نسخه شناس و کتاب شناس
آثار ترجمه قدیم نهایه شیخ طوسی، مختصر نافع محقق حلی
گروه مقاله علم کتابداری و کتاب، فرهنگ نامه و مرجع نویسی

محقّق، نسخه‌شناس و کتاب‌شناس ایرانی. عضو افتخاری انجمن آسیایی پاریس و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب ایران بود. پس از اخذ لیسانس حقوق از دانشکده الهیات دانشگاه تهران در 1320ش کار خود را به عنوان کمک کتابدار در کتابخانۀ دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران آغاز کرد و در ۱۳۴۸ش به استادی تاریخ دانشکدۀ ادبیات تهران رسید.

دانش‌پژوه در تاریخ علمِ منطق تبحر داشت. از بنیادگذاران مجلۀ فرهنگ ایران زمین بود. کوشش اساسی و جهانی او فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی بود که اهم آن‌ها فهرست‌های کتابخانه‌های معتبر تهران، آستانۀ قم، کتابخانۀ مجتبی مینوی، و لوس‌آنجلس است و نیز مجموعه‌سازی کتاب‌های پژوهشی در زمینۀ تحقیقات ایران‌شناسی و متون و مباحث اسلامی در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران که دامنۀ آن را به بررسی و برگزیدن نسخه‌های خطی برای مجموعه‌های کتابخانه‌های معتبر تهران و بعضی از کتابخانه‌های شهرستان‌ها نیز کشیده بود. او رقمی نزدیک به ۱۰۰هزار نسخۀ خطی را یک‌به‌یک دیده، بررسی کرده و آن‌هایی را که شایستۀ معرفی دانسته با انتشار حدود ۵۰ کتاب، ۴۰ فهرست و نزدیک به ۴۰۰ مقاله شناسانده است. وی بسیاری از اسناد ناشناخته‌ و فراموش‌شده‌ را معرفی کرده است. به جز فهرست نسخه‌های خطی اعم از مستقل و به‌صورت کتاب، آثار او را بیشتر تصحیح کتب شامل می‌شود.


برخی از آثار (تصحیح و ترجمۀ متون کهن)

  • ترجمۀ قدیم نهایۀ شیخ طوسی

  • مختصر نافع محقّق حلی

  • ملل و نحل شهرستانی

  • نجات ابن‌سینا

  • تحصیل بهمنیار

  • منطق ابن مقفّع

  • تبصرۀ سهلان ساوجی

  • منطقیات فارابی

  • اخلاق محتشمی

  • بخشی از جامع‌التّواریخ

  • سوانح‌الافکار خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی

  • رسالاتی در موسیقی