آلمان شمالی، اتحادیه
آلمان شمالی، اتحادیه (North German Confederation)
اتحادیۀ کشورهای مستقل آلمانی در شمال رود ماین[۱]. به رهبری پروس[۲] و به ابتکار اوتو فون بیسمارک[۳]، وزیر امور خارجۀ آن کشور، تشکیل شد (۱۸۶۷م). پروس در جنگ هفت‌هفته‌ای[۴] بر اتریش غلبه (۱۸۶۶م) و سپس اتحادیۀ آلمان شمالی را تأسیس کرد که جانشین اتحادیۀ آلمان شد ـ یعنی اتحادیه‌ای از ۳۹ کشور آلمانی به رهبری اتریش که کنگرۀ وین[۵] پس از جنگ‌های ناپلئونی (۱۸۱۵م) تأسیس کرده بود. ۲۲ کشور آلمانی در اتحادیۀ آلمان شمالی عضویت داشتند. طبق موافقت‌نامه، هر کشور دولت خاص خود را داشت، اما نیروهای نظامی در اختیار اتحادیه بود و فرماندهی کل ارتش‌های مشترک را پادشاه پروس برعهده داشت. نهادی برای قانون‌گذاری ایجاد شد که پادشاه پروس رئیس آن بود، اما وظایف روزمره را صدراعظم انجام می‌داد که فقط در برابر پادشاه پاسخگو بود. اتحادیه با کشورهای قدرتمند جنوب ماین ـ به ویژه باواریا، گراندوک‌نشین بادن[۶] و وورتمبرگ[۷] ـ متحد شد و کشورها موافقت کردند در صورت جنگ بر ضد اتحادیه، نیروهای خود را در اختیار آن قرار دهند. اتحادیۀ آلمان شمالی گام مهمی به سوی وحدت آلمان بود که در ۱۸۷۱م در پایان جنگ فرانسه و پروس[۸] تحقق یافت. پس از این پیروزی، کشورهای اتحادیۀ آلمان شمالی و سایر کشورهای اتحادیۀ آلمان سابق (به استثنای اتریش) امپراتوری آلمان را تشکیل دادند.