قدس، شهرستان
قدس، شهرستان (County) Qods
واقع در غرب استان تهران، به مرکزیت اداری شهر قدس. به دلیل موجود نبودن منابع مکتوب و از بین رفتن آثار فرهنگی، نشانه‌ای از تاریخ قدیم منطقه در دست نیست و پیشینۀ قابل بررسی و استناد آن به اواسط دورۀ قاجار و زمان ناصرالدین شاه برمی‌گردد. در آن دوره در محدودۀ کنونی شهر قدس روستا/قلعه‌ای که به قلعه‌حسن موسوم بوده به میرشکار ناصرالدین شاه (به نام مصطفی‌قلی خان مقدم) فروخته می‌شود. در دهه‌های بعد و در اواخر دورۀ قاجار این قلعه و اراضی کشاورزی پیرامون آن که به قلعه حسن‌خان موسوم شده بود، در اختیار نوۀ مصطفی‌قلی خان مقدم، حسن خان مقدم، قرار داشت. در همین اوان یک قلعه/روستای دیگر که در این منطقه بود، از طرف عبدالحسین فرمانفرما به شخصی به نام سرهنگ کاووسی که نسبتش از طرف مادری به شاهان قاجار می‌رسید، واگذار شد. این قلعه هم به تناسب نام سرهنگ، به قلعۀ کاووسیه موسوم شد که اینک یکی از محلات شهر قدس است. در این زمان‌ها توسط مالکان روستاها چندین خانواده از ولایت خمسه (استان زنجان کنونی)، کاشان و نقاط دیگر به قلعه‌ها و اراضی پیرامون آنها کوچانده شدند که این امر باعث خانه‌سازی در بیرون قلعه‌ها شد. پس از اولین تقسیمات کشوری معاصر، قلعه حسن‌خان دهی در بخش شهریار شهرستان تهران ذکر شده است. در دهه‌های بعد با ادغام روستاهای کاووسیه، قلعه حسن‌خان و سرخ‌حصار شهرک حسن خان ایجاد شد. این نام در سال‌های پس از انقلاب به شهرک قدس تغییر یافت. در سال 1368ش براثر گسترش شهرک و پیوستن شهرک بهشتی به آن، شهرک قدس به شهر ارتقاء یافت. در نهایت با مصوبۀ هیأت دولت در 23 فروردین 1388ش، با انتزاع شهر قدس از شهرستان شهریار، شهرستان قدس به مرکزیت شهر قدس، متشکل از بخش مرکزی (شامل دهستان‌های هفت‌جوی و دانش، با مجموع 9 روستا) در استان تهران ایجاد گردید. شهرستان قدس از سویی به دلیل واقع بودن در میانۀ راه تهران-کرج و سرریز بخشی از جمعیت شهرهای تهران و کرج به آن و از سوی دیگر به خاطر مجاورت با کارخانه‌ها، مجتمع‌ها و شهرک‌های صنعتی مهم و بزرگ منطقه، در سه-چهاردهۀ اخیر یکی از مهاجرپذیرترین مناطق ایران با تراکم جمعیتی بسیار بالا بوده. تا یک-دو دهۀ پیش بازماندگان خانوادۀ مقدم (مالکان اولیۀ قلعه حسن خان) در مرکز شهر قدس املاک تجاری و مسکونی قابل توجهی را در تملک داشتند.
براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان قدس 316,636نفر بوده است. این شهرستان در شمال با شهرستان تهران، در شرق و جنوب با شهرستان شهریار، و از غرب به استان البرز (شهرستان کرج) محدود شده است.