آستان قدس رضوی، موزه قرآن

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی


آستان قدس رضوی، موزۀ قرآن (Astan Quds Razavi, Quran Museum of)


آستان قدس رضوی، موزۀ قرآن

(یا: گنجینه قرآن و نفایس) از مراکز وابسته به آستان قدس، تأسیس‌شده در ۱۳۶۴ش. ساختمان موزه، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سمت جنوب شرقی حرم مطهّر امام رضا (ع) احداث شده و دارای دو طبقه است، که طبقۀ دوم آن اختصاص به موزۀ‌ قرآن دارد. مجموعۀ قرآن‌های این موزه در جهان بی‌نظیر است. در این موزه قرآن‌هایی منسوب به خط امامان معصوم بر پوست آهو وجود دارد ازجمله قرآنی به خط کوفی، بر روی پوست آهو نوشته شده که به امام علی (ع) منسوب است. همچنین قرآن مُذَهَّبی که بر روی پوست آهوست و با مهر پنج تن از پادشاهان صفوی ممهور شده است. در دورادور دیوارها، قرآن «بایسنقری» (صدمنی) نصب شده است. قدیمی‌ترین قرآن وقفی از محمد کثیر، متعلق به ۳۹۳ق، است. مجموعۀ قرآن‌های عثمان بن حسین ورّاق ـ باقی‌ماندۀ قرآن‌های قرن پنجم و ششم مشهور به کوفی مشکول ـ قرآن‌هایی با ترجمه دری، ترکی جغتایی و قرآن‌هایی به خط «اختراعی» و «پیرآموز» ـ همچنین قرآن‌های یاقوت مستعصمی، ظهیرالدین محمد بابرشاه، عبدالقادر حسینی شیرازی و احمد نیریزی و قرآنی معروف به «پنج تفسیری» و دو قرآن مکتوب بر کتان یکی متعلق به محمدعلی بن محمدقلی نوری و دیگری محمدعلی اردستانی حسینی در این موزه نگهداری می‌شود. زیارت جامعۀ کبیره به کتابت محمدتقی قزوینی و نیز قرآن شگفت‌آوری با صفحات قرینه‌سازی‌شده به نوشتۀ مدرس همدانی موجود است. شمار قرآن‌های خطی که به ترتیب قرون مرتب شد‌ه‌اند، حدود ۹۰ جلد است. قدیم‌ترین قرآن چاپ سنگی در این مجموعه، به خط محمدحسین اصفهانی و با تاریخ چاپ ۱۲۵۴‌ق در تبریز است که محمدشاه قاجار آن را وقت آستان قدس کرده است. قدیم‌ترین قرآن چاپ سربی از انتشارات میرزا زین‌العابدین به تاریخ ۱۲۴۷‌ق است. همچنین قرآن‌هایی در این مجموعه وجود دارند که از نظر خط، تذهیب جلد، صحافی و جعبه در جهان کم‌نظیر و شاید بی‌نظیرند.