آغاجاری، شهرستان

آغاجاری، شهرستان (County) Aghajari

واقع در استان خوزستان، مشتمل بر بخش‌‌های مرکزی و جولکی، با مرکزیت اداری شهر آغاجاری. این شهرستان در سال 1391ش با جدا شدن از شهرستان بهبهان ایجاد شده است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت آغاجاری 11,912نفر است. این شهرستان که در نواحی جنوب شرقی استان خوزستان واقع است، شامل سه دهستان به نام‌های آغاجاری، آب باران و سرجولکی و دو شهر به نام‌های آغاجاری و جولکی می‌شود. از غرب و جنوب به شهرستان امیدیه، از شرق به شهرستان بهبهان و از نواحی شرق شمالی به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود می‌شود.

آغاجری مرکب از دو واژۀ ترکی «آغاج» به معنی درخت و «اَر» به معنای مَرد است که مفهوم «مَردِ بیشه» را می‌دهد. وجه تسمیۀ این نام به خاطر سکونت ایل ترک‌تبار آغاجری/آقاجری در گذشته در این منطقه است. آغاجاری دارای یکی از بزرگ‌ترین میادین نفتی ایران می‌باشد، و شروع استخراج نفت از این میدان در دهۀ دوم سدۀ 1300 (سال 1317ش) بوده است. تا پیش از کشف و استخراج نفت، آغاجاری دهستانی از توابع بهبهان بود؛ در سال 1325 به بخش ارتقاء یافت؛ در سال 1369 به دو بخش با نام‌های امیدیه و آغاجاری تقسیم، و امیدیه به شهرستان ماهشهر اضافه شد، اما بخش آغاجاری همچنان تا مرداد 1391 (پیش از تبدیل شدن به شهرستان) از توابع شهرستان بهبهان بود. غیر از مردم بومی شهرستان که از لرهای ایل بختیاری‌اند، بخشی از جمعیت این شهرستان مردم مهاجری هستند که پس از راه‌اندازی تأسیسات نفتی، به آنجا مهاجرت کرده‌اند. این شهرستان با ارتفاع متوسط ۲۵۰متر، در سرزمینی تپه‌ماهوری که اقلیمی بسیار گرم و خشک دارد، واقع شده است. کوه‌های این شهرستان همه کم‌خیز و کم‌تر از 1000متر ارتفاع دارند. مهم‌ترین رودخانۀ آن مارون است که مسیرش پس ‌از گذر از شمال شرقی شهر آغاجاری، در دامنۀ شرقی کوه عربون ادامه می‌یابد و پس‌ از پیوستن رود بابااحمد به آن با خروج از شهرستان آغاجاری به دشت جایزان سرازیر می‌شود. مهم‌ترین صنایع این شهرستان صنایع مربوط به استخراج، بهره‌برداری (پالایشگاه) و انتقال نفت و گاز است.