ابداع

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِبداع

(در لغت به معنی نوآوری) دربرابر اعاده. در اصطلاح فلسفه و کلام، به دو معنی است: ۱. در فلسفه، ایجاد غیرمسبوق به ماده و مدت (زمان). از هستی‌های غیرمادی فرا زمان (ازلی) به مبدَعات تعبیر می‌شود. مبدَعات یا عقول مجرد، به صورتِ اِبداع، از علةالعلل پدید می‌آیند و علت بر آن‌ها تقدم ذاتی دارد؛ ۲. در کلام، عبارت است از نخست‌بار آفریدن چیزها. بدین‌ معنا که خداوند بدون استفاده از هرگونه نمونه و الگو و بدون بهره‌گیری از ابزار، اشیا را نخست‌بار آفریده است و به همین سبب نوآفریننده یا نخست‌بار آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین و به تعبیر قرآن «بدیعُ‌السّموات و الارض» (بقره، ۱۱۷) به شمار می‌آید. نیز← ابداء؛ بدیع_(کلام)