بدر، محمد بن احمد حمیدالدین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۸ توسط Reza rouzbahani (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

البدر، محمد بن احمد حمیدالدین (حجه 1929- لندن 1996) Mohammad bin Ahmad Hameed Al-deen Al-Badr


امام زیدیه‌ی یمن. پدرش، امام احمد، آخرین امام حاکم از خاندان قاسم بن محمد بود که از زمان عقب‌نشینی ترکان عثمانی از یمن (1636) بر این کشور حکومت کردند.


محمد در زادگاهش ادبیات عرب و فقه و معارف اسلامی را فراگرفت. سپس در زمان ولایت‌عهدی و امارت پدرش بر تعِز (1944) به نزد او رفت و تحت نظر وی ادبیات نوین عرب را فراگرفت. با بسیاری از ادیبان و شاعران این شهر آشنا شد و نزد شماری از آنان فنون ادبی و نقد را آموزش دید. در سال 1949 از سوی پدرش به استانداری حُدیده منصوب شد. در سال 1955 ماموریت یافت تا به حجه رفته و رهبران انقلاب مشروطه را از زندان آزاد کند و با کمک آنان و بسیج قبایل، کودتایی را که علیه پدرش در شهر تعِز به راه افتاده بود بخواباند. پس از شکست کودتا امام احمد رهبران آن را (از جمله دو برادرش عبدالله و عباس و سرهنگ احمد یحیی ثلایا) اعدام کرد. در این هنگام، البدر به وزارت دفاع، سپس به ولایت‌عهدی و بعدتر به سمت وزیر خارجه منصوب شد. در سال 1956 پدرش را در نخستین دیدارش از عربستان سعودی همراهی کرد. این نشست که با شرکت ملک سعود، جمال عبدالناصر و امام احمد برگزار شد به امضای معاهده‌ی دفاع مشترک جده انجامید. این معاهده در مقابله با اهداف اشغالگرانه‌ی بریتانیا در جنوب یمن موثر بود.

البدر در تحکیم روابط کشورش با مصر و سپس با شوروی و چین بسیار کوشید و زمینه‌ی بهره‌برداری یمن از کمک‌های فنی و آموزشی این کشورها را فراهم آورد. جذب استادان مصری، پس از افتتاح دانشکده‌ی نظامی (1957) و جذب کمک‌های فنی شوروی در تأسیس بندر حُدیده و کمک چین برای احداث راه 220کیلومتری حُدیده به صنعاء از این جمله است. این تمایل به شرق سبب آزردگی کشورهای غربی شد. روزنامه‌های انگلیسی لقب «امیر سرخ» (کمونیست) را به او دادند. پس از اتحاد مصر و سوریه و تشکیل جمهوری عربی متحده، البدر به نمایندگی از پدرش به دمشق رفت و پیمان اتحادیه‌ی سه‌گانه‌ی عربی را امضا کرد. اما این اتحادیه در سال 1961 و به دنبال بیانیه‌ی مشهور امام احمد در مخالفت با رویکرد سوسیالیستی جمال عبدالناصر فرو پاشید. اواخر سال 1959، در غیاب امام احمد که برای درمان به‌ ایتالیا رفته بود، کشور ناآرام شد و افسران و شیوخ قبایل هم ابراز نارضایتی کردند. البدر نیز با آنان همراهی کرد و با اظهار برائت از استبداد پدر، وعده‌ی اصلاحات داد. امام احمد به سرعت به یمن بازگشت و پس از تروری که جراحت ناشی از آن به مرگ وی انجامید، البدر در 1962 اعلام امامت و جانشینی پدر کرد. یک هفته پس از در دست گرفتن قدرت، در جریان انقلاب 26 سپتامبر 1962، از سوی نیروهای عبدالله السلال برکنار شد و از یمن به عربستان گریخت. او در آنجا با کمک حکومت سعودی برای بازپس گیری قدرت و نابودی نظام جمهوری نوپا تلاش کرد. در تابستان 1968 نیروهای هوادار البدر که صنعاء را محاصره کرده بودند شکست خوردند و او دریافت که مردم یمن خواستار نظام جمهوری‌اند. به بهانه‌ی بیماری، عقب‌نشینی کرد و سرانجام به لندن رفت.

محمد البدر تا زمان مرگش در این شهر، به دور از حاشیه‌های سیاسی زندگی کرد و پس از مرگ جنازه‌اش در مدینه‌ی منوره به خاک سپرده شد.