برج آزادی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
برج آزادی
نام فارسی برج آزادی
کشور ایران
استان تهران
نام‌های دیگر برج شهیاد (نام سابق)
موقعیت مرکز میدان آزادی تهران
کاربری برج نمادواره
مشخصات معماری برج چهارپایه با سقف واحد و ارتفاع 45متر
زمان ساخت 1348- 1350ش
سازنده حسین امانت (طراح)
برج آزادی

برج آزادی (تهران)

نمایی از برج آزادی و محوطۀ پیرامونش

(برج شهیاد سابق) طی سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ش، در مرکز میدان آزادی تهران، احداث شد، و معمار طرّاح آن حسین امانت بود. این سازه (که اصلی‌ترین نماد شهر تهران است) و فضا و خیابان‌های پیرامونش طی سال‌های پس از انقلاب محل برگزاری تجمعات و گردهمایی‌های سیاسی مهمِ چندی بوده است. بنای برج آزادی در سال 1353ش، با شمارهٔ ۱۰۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.


مشخصات معماری و تزئینات

این بنا از چهار پایۀ حجیم و مرتفع تشکیل‌ شده است، که در بالا به‌هم متصل می‌شوند و شکلی مانند طاق پیروزی می‌‌سازند. ارتفاع این برج از سطح زمین ۴۵متر است، و در طبقۀ زیرین و طبقات بالاترِ آن چند سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، و موزه قرار دارد. ارتباط طبقات برج، با چهار آسانسور و دو راه‌پله انجام می‌شود. این برج از بناهای مدرن دورۀ پهلوی است، که نگرشی مدرن به معماری اسلامی و پیش از اسلام دارد. طاق‌های بالای پایه‌های برج، با رسمی‌بندی و نقوش هندسیِ کاشی‌کاری تزیین شده‌اند. تمام بدنۀ برج پوشیده‌ از سنگ مرمر سفید است. طرح محوطه‌سازی و باغچه‌بندی پیرامون برج در مرکز میدان آزادی، از طرح کاشی‌کاری زیر گنبد مسجد شیخ لطف‌الله تأثیر دارد، و طرح حوض‌های آن برگرفته از حوض‌های باغ فین کاشان است.