بی حسی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بی‌حِسّی (anesthesia)
(یا: بی‌هوشی) نبودن حس یا احساس‌نکردن محرک‌ها. گاه آن را به‌صورت مصنوعی برای ازبین‌بردن درد حین عمل جراحی و زایمان ایجاد می‌کنند. در پزشکی، از دو نوع بی‌حسّی موضعی و عمومی استفاده می‌شود. نوع عمومی آن غالباً با از‌دست‌رفتن هوشیاری همراه است و بی‌هوشی نامیده می‌شود. در بی‌حسّی موضعی، فرد هوشیار است، ولی در منطقۀ مورد نظر حس ندارد. این حالت را معمولاً با تزریق بی‌حس‌کنندۀ موضعی در محل ایجاد می‌کنند. بی‌حس‌کنندۀ موضعی با ممانعت از انتقال پیام‌های حسی از محل به مراکز عصبی، باعث از‌بین‌رفتن حس آن ناحیه می‌شود. در موارد خاص، از قطره چشمی، کرم پوستی یا شیاف برای ایجاد بی‌حسی موضعی استفاده می‌‌کنند. از طب سوزنی هم می‌توان برای ایجاد بی‌حسی موضعی استفاده کرد. برای ایجاد بی‌حسّی عمومی یا بیهوشی از تزریق دارو در رگ یا تجویز استنشاقی داروهای گازی‌شکل استفاده می‌‌کنند. این داروها با کاهش عملکرد مراکز مغزی باعث فقدان احساس درد و در عین حال کاهش سطح هوشیاری فرد می‌شوند. البته، داروهای بیهوشی بر همۀ اندام‌ها اثر می‌گذارند. داروهای بی‌حس‌کنندۀ موضعی و بیهوشی ممکن است باعث بروز عوارض نامطلوب و حتی موارد نادر منجر به مرگ شوند. به‌ندرت‌ نیز ممکن است تحریک عصبی شدید باعث بی‌حسی شود. این حالت در سربازانی که در میدان جنگ زخمی می‌شوند، و نیز در بوکسورها دیده می‌شود. این پدیده نشان‌دهنده اثر عوامل روانی بر درک درد است.