تلمیح

تَلمیح

در لغت به‌معنای اشاره‌کردن به چیزی یا در یک چشم به‌هم‌زدن دیدن است. اما در اصطلاح علم بدیع آن است که در میانۀ شعر یا نثر اشاراتی ضمنی به دانسته‌های تاریخی، اساطیری، داستان‌های معروف، مثل، آیه، حدیث، باورهای عامیانه و ... شود بدون تصریح به اصل ماجرا و بدون آن‌که از کیفیات آنچه مورد اشاره است ذکری به میان بیاید. لازمۀ بهره‌مندی از تلمیح آگاهی از موضوع مورد اشاره است. مثلاً در بیت «من آن نگین سلیمان به هیچ نستانم/که گاه‌گاه بر او دست اهرمن باشد» حافظ تلمیح دارد به داستان حضرت سلیمان و دزدیده‌شدن خاتم حکومتش به‌دست ابلیس و حوادث مربوط به آن.