توده نفوذی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تودۀ نُفوذی (intrusion)
(یا: درون اوژن) توده‌ای از سنگ‌های آذرین[۱] که براثر تزریق[۲] سنگ‌های مذاب یا ماگما[۳] درونِ شکستگی‌های موجود در زیر سطح زمین پدید آمده‌اند. این توده‌ها با تودۀ سنگ‌های آتشفشانی[۴] که از سطح به بیرون پرتاب شده‌اند، متفاوت‌اند. عوارضِ تودۀ نفوذی عبارت‌اند از ساختارهای استوانه‌ای عمودی‌ شامل خُرد ژرف‌سنگ[۵]ها، تنوره[۶]ها، و گلویی[۷]ها؛ و ساختارهای ورقه‌ای شامل دایک‌[۸]ها، سیل[۹]ها، و گنبدسنگ[۱۰]ها. دایک‌ها درون چینه‌ها و سیل‌ها بین لایه‌ها را پر می‌کنند. گنبدسنگ‌ها نیز براثر تزریق مواد مذاب موجب تورم سنگ‌های بالایی می‌شوند و بالا می‌آیند. ساختار دیگر، اتاقکی[۱۱] از ماگمای منجمد با ‌نام ژرف‌سنگ[۱۲] است که حجم عظیمی از سنگ را شامل می‌شود.



  1. igneous rock
  2. injection
  3. magma
  4. volcanic rock
  5. stock
  6. pipe
  7. neck
  8. dyke
  9. sill
  10. laccolith
  11. chamber
  12. batholith