تکلو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تَکَلّو
طایفۀ ترک ایران، از طوایف بزرگ قزلباش. این مردم از ناحیۀ تکه‌ایلی، در جنوب غرب شبه‌جزیرۀ آناتولی به ایران مهاجرت کرده بودند و مریدان خاندان شیخ صفی بودند. صدها خانوار از اینان، در ۹۰۶ق در حوالی ارزنجان و ۱۵هزار خانوار نیز پس از شورش شاه‌‌قلی/ شیطان‌قلی خلیفۀ تکلو علیه دولت عثمانی و پیروزی‌هایی که به‌دست آورده بودند، در ۹۱۷ق عازم ایران شدند و در حوالی شهریار به اردوی شاه‌اسماعیل پیوستند. (۹۱۸ق) چوهه سلطان تکلو، از ۹۳۳ تا ۹۳۷ق، وکیل شاه‌طهماسب صفوی بود. اولمه/ اولامه سلطان تکلو پس از قتل عام تکلویان (۹۳۷ق) به دولت عثمانی پیوست. محمدخان شرف‌الدین اوغلی، حاکم معروف بغداد و سپس هرات، و همچنین پسرانش، قزاق‌خان و مصطفی‌خان و مسیب‌خان، سردار موسیقی‌دان قزلباش، از دورۀ شاه‌طهماسب تا اوایل سلطنت شاه‌عباس از بزرگان ایران بودند. هزاران نفر از تکلویان که در همدان و اطراف آن سکونت داشتند، در ۱۰۰۵ق به‌فرمان شاه‌عباس قتل عام شدند. مهرعلی‌خان تکلو، حاکم همدان در ۱۱۶۲ـ۱۱۶۳ق چندبار مغلوب قوای کریم‌خان زند شد. تکلویان تماماً یک‌جانشین شده‌اند و عمدتاً در همدان و ملایر و تویسرکان سکونت دارند. قریۀ ولاشجرد، طی ۳ـ۴ قرن اخیر، مرکز خوانین تکلو بود.