جراح بن عبدالله حکمی
جَرّاح بن عَبدُالله حِکمی ( ـ۱۱۲ق)
سردار عرب در شام و والی اموی عراق و خراسان. اهل دمشق و ساکن بصره و کوفه بود و از ابن سیرین و دیگران حدیث نقل می‌کرد. حجاج بن یوسف ثقفی در زمان خلافت عبدالملک بن مروان وی را والی بصره کرد و در دوران خلافت سلیمان بن عبدلملک والی عراق و تمام خراسان شد و بعد در زمان خلافت عمر بن عبدالعزیز حکومت خراسان و سیستان به‌وی سپرده شد و در اواخر عمر به حکومت ارمنستان و آذربایجان منصوب گردید. در ۱۱۲ق از بَرذَعَه برای نبرد و شکست محاصرۀ اردبیل حرکت کرد و سرانجام پس از جنگی سهمگین در رمضان همان سال کشته شد. بنابر برخی روایات، وی به‌دست ترکان یا مردم خَزَر (مردمان شمال دریای خزر) کشته شد. خصوصیات اخلاقی و علمی او را ستوده‌اند.