جعفر بن ابی طالب

جعفر بن اَبی‌طالب (ح ۲۰ پیش از بعثت ـ۸ق)

جعفر بن ابی طالب
زادروز	ح ۲۰ پیش از بعثت
درگذشت	۸ق
ملیت	عربستانی
لقب	ذوالجناحین، ابوالمساکین، جعفر طیار
گروه مقاله	دین اسلام
خویشاوندان سرشناس	پیامبر اسلام (ص) (پسرعمو)، امام علی (ع) (برادر)

(ملقب به جعفر طیّار) از صحابۀ پیامبر. عموزادۀ پیامبر (ص) و برادر مهتر امام علی (ع) بود. حدود بیست سال پیش از بعثت در مکه به‌دنیا آمد و همان‌جا پرورش یافت. دومین مردی بود که اسلام آورد. بسیار شبیه پیامبر (ص) بود چنان‌که پیامبر (ص) به او فرمود: «در صورت و سیرت شبیه منی». به‌سبب عنایت و دستگیری بسیار نسبت به مستمندان او را ابوالمساکین خواندند. جعفر سال پنجم بعثت با جمعی از یاران پیامبر به حبشه هجرت کرد و در سال ۷ق هم‌زمان با فتح خیبر به مدینه بازگشت، پیامبر با کمال خوشدلی از او استقبال کرد و فرمود: «نمی‌دانم به کدامیک خوشحال‌ترم به آمدن جعفر یا فتح خیبر؟» آنگاه نماز تسبیح را که به نماز جعفر طیّار شهرت یافته به او آموخت. در ماه جمادی‌الاولی سال ۸ق فرماندهی سپاه اسلام را به‌عهده گرفت و در نبرد مؤته (از نواحی بلقاء شام) چنان مردانه جنگید که دست‌هایش قطع شد و به شهادت رسید. پیامبر (ص) فرمودند: خداوند دو بال به او کرامت فرمود که همچون فرشتگان پرواز کند؛ لذا به «جعفر طیّار» و «ذوالجناحین» لقب یافته است. آرامگاهش در مؤته زیارتگاه مسلمانان و مورد احترام مسیحیان است.