جیرفت، شهرستان

جیرفت، شهرستان
کشور	ایران
استان	کرمان
بخش	مرکزی، ساردوئیه و جبال بارز
جمعیت	۱۸۷,۵۹۵ نفر(۱۳۸۵ش)
موقعیت	جنوب شهرستان کرمان، غرب شهرستان بَم، شمال شهرستان‌های عنبرآباد و کهنوج و شرق شهرستان بافت
نوع اقلیم	معتدل مایل به گرم و خشک
برخی بناهای مهم	گورخانه یا آرامگاه امیرحیدر
شهر ها و آبادی های مهم	درب بهشت، جبال بارز (محمدآباد) رضی‌آباد، صاحب‌آباد، دولت‌آباد، خاتون‌آباد، کهوروئیه، ده‌پیش‌ سفلی، میجان‌ سفلی، و سغدر

جیرُفْت، شهرستان

شهرستانی در مرکز جنوب شرقی استان کرمان مشتمل بر بخش مرکزی و بخش‌های ساردوئیه و جبال بارز با مرکزیت اداری شهر جیرفت. از شمال به شهرستان کرمان، از شرق به شهرستان بَم، از جنوب به شهرستان‌های عنبرآباد و کهنوج و از غرب به شهرستان بافت محدود است. بخش وسیعی از این شهرستان را کوه‌های بلندی چون بهرآسمان (۳,۸۸۶ متر) و جبال بارز فراگرفته و بخش کوچکی از آن متشکل از دشت نسبتاً هموار جیرفت است. رودخانۀ هلیل‌رود و ریزابه‌های متعددش این شهرستان را مشروب و دشت بسیار حاصل‌خیز جیرفت را آبیاری می‌کند. سد جیرفت یا هلیل‌رود از عوامل حاصل‌خیزی این منطقه است. اقلیم آن در ارتفاعات معتدل تا معتدل مایل به سرد است و در دشت جیرفت معتدل مایل به گرم و خشک است. جمعیت آن ۱۸۷,۵۹۵ نفر است (۱۳۸۵) و مهم‌ترین آبادی‌های آن عبارت‌اند از درب بهشت، جبال بارز (محمدآباد) رضی‌آباد، صاحب‌آباد، دولت‌آباد، خاتون‌آباد، کهوروئیه، ده‌پیش‌ سفلی، میجان‌ سفلی، و سغدر. راه کرمان به جیرفت و کهنوج و همچنین راه بافت به کهنوج و ایرانشهر، خطوط ارتباطی این شهرستان را تشکیل می‌دهند. شهرستان جیرفت از حاصل‌خیزترین و بارآورترین نواحی ایران است و مهم‌ترین فرآورده‌های آن عبارت‌اند از خرما، مرکبات، غلات، پنبه، حبوبات، دانه‌های روغنی، علوفه، لبنیات، و محصولات دامی و جالیزی. مقبرۀ آخوند که مربوط به دورۀ صفوی است و همچنین گورخانه یا آرامگاه امیرحیدر که متعلق به اوایل قرن ۱۱ است، از آثار تاریخی این شهرستان محسوب می‌شود.