حسیدیم
حَسیدیم
اصطلاحی که بر یهودیان بسیار معتقد و ملتزم به اجرای آیین‌های دینی خود اطلاق می‌شود. سه جنبش مذهبی در سه دورۀ متمایز را با این عنوان نامیده‌اند. نخستین حسیدیم، فرقه‌ای از یهود قدیم بود که بین ۳۰۰ تا ۱۷۵پ‌م به‌وجود آمد. اعضای آن برخلاف یهودیانی که تحت تأثیر هلنیسم قرار گرفتند، بسیار جزم‌اندیش و متعصب بودند، به مبارزه با آنتیوخوس چهارم سوری برخاستند و در مراحل آغازین شورش مکابیان نقش داشتند. به‌گمان برخی محققان این حسیدیان پیش‌گامان فریسیان‌اند. در قرون ۱۲ و ۱۳م نیز در آلمان فرقه‌ای به نام حسیدی اشکناز پیدا شد، که عناصر عرفانی در آن بود و به وحدت وجود و برابری اجتماعی و اقتصادی و شهادت به‌دست صلیبی‌ها، به‌جای هرگونه سازش با آن‌ها، اعتقاد داشت. سومین جنبش با نام حسیدیم در قرن ۱۸م به وسیلۀ بَعَل ـ شم ـ طوو در لهستان برپا شد. این نهضت که بر رحمت پروردگار تأکید و بیان اعتقادات مذهبی از طریق شادی و رقص و موسیقی را ترویج می‌کرد، به سرعت گسترش یافت. بنیادگذار آن خلوص قلبی را نزد خدا از تعلیم و تعلم مقبول‌تر می‌دانست. آموزۀ او عمدتاً از افسانه‌های یهود مایه می‌گرفت و خشم تلمودیان را چنان برانگیخت که در ۱۷۲۲ این فرقه را مرتد اعلام کردند. پس از مرگ بعل ـ شم ـ طوو رهبری به‌دست صدّیقیم (صدیقان) افتاد. صدّیق یا رهبر فرهمند میانجی بین پیروان و خداست و مقام او موروثی است. در قرن ۲۰ حسیدیم سرسخت‌ترین مدافعان سنت دربرابر سکولاریسم افزاینده در زندگی یهودیان شدند.