حوض سلطان، دریاچه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حوض سلطان، دریاچۀ

حوض سلطان، درياچه

(یا: دریاچۀ قم؛ دریاچۀ شاهی؛ دریاچۀ ساوه) دریاچه‌ای با وسعت ۳۳۰ کیلومتر مربع در شمال غربی دریاچۀ نمک و شمال استان قم. این دریاچه از دو چالۀ مجزا تشکیل شده که حوض سلطان و حوض مره نام دارند، اما نام حوض سلطان برای کل مجموعه به‌کار می‌رود و حوض مره کاربرد کلامی خود را از دست داده است. در ۱۲۶۲ش دو نیمۀ دریاچۀ حوض سلطان به‌هم وصل شد و دریاچۀ بزرگی را به‌وجود آورد. از آن‌جا که ورودی‌های آب به این دریاچۀ دایمی نیستند و از لایه‌های نمکی می‌گذرند علاوه‌بر شور‌بودن، دوره‌های گوناگونی از خشکی و پرآبی را پشت سر گذاشته است. هنگام افزایش آب، دریاچه گسترش می‌یابد و زمین‌های پست و باتلاقی اطراف را می‌پوشاند. این دریاچه تا قرن ۱۹ براثر تغییرات مختلف در مجرای رودهای شور یا مسیله بخش‌های باتلاقی و کویری جدیدی را در دل خود به‌وجود آورده است. از روزگار صفویه با ساخت سدی بر فراز پل دلاک ارتباط دریاچۀ حوض سلطان و دریاچۀ نمک قطع شد. در ۱۲۹۹ق با تخریب سد موجود در برابر مسیله، دریاچه کوچک شد و تعمیر سد ساوه هم موجب خشکی باتلاق‌های پیرامون دریاچه و جلوگیری از ورود آب به دریاچۀ حوض سلطان شد.