خراسان شمالی، استان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

خراسانِ شمالی، استان

خراسان شمالی، استان
کشور ایران
موقعیت شمال شرقی ایران - جنوب ترکمنستان، غرب و شمال غربی شهرستان‌های قوچان، نیشابور، و سبزوار (استان خراسان رضوی)، شمال شرقی شهرستان شاهرود (استان سمنان)، و شرق شهرستان‌های مینودشت و کلاله (استان گلستان)
مرکز بجنورد
تعداد شهرستان‌ها ۵
تعداد بخش ها ۱۴
مساحت ۲۸,۴۳۴ کیلومتر مربع
شهرهای مهم بجنورد، اسفراین، صفی‌آباد، آشخانه، گرمه‌جاجرم، و شیروان
کوه‌های استان رشته‌کوه‌های کپه‌داغ، تپه‌رو، الله‌داغ (به درازای ۸۰ کیلومتر)، کورخود (به درازای ۷۵ کیلومتر) و اسفراین
رودهای استان اترک، سومبار، قره‌سو، کالِ شورِ، شیرین‌چای، قوروچای، آب خرتوت، کولوک‌قلعه
اقلیم معتدل مایل به سرد
تولیدات و صنایع مهم فرآوده‌های کشاورزی: غلات، حبوبات، پنبه، چغندرقند، نیشکر، دانه‌های روغنی، سبزیجات و صیفی‌جات، علوفه، انواع میوه، خشکبار، زعفران و داروهای گیاهی
خراسانِ شمالي، استان
خراسانِ شمالي، استان

کوچک‌ترین استان در میان استان‌های سه‌گانۀ خراسان با ۲۸,۴۳۴ کیلومتر مربع مساحت. این استان، که در شمال شرقی ایران واقع است، در میان کشور ترکمنستان در شمال؛ شهرستان‌های قوچان، نیشابور، و سبزوار (استان خراسان رضوی) در شرق و جنوب شرقی؛ شهرستان شاهرود (استان سمنان) در جنوب غربی؛ و شهرستان‌های مینودشت و کلاله (استان گلستان) در غرب جای دارد و مرکز اداری آن شهر بجنورد است. خراسان شمالی سرزمینی کوهستانی است و رشته‌کوه‌های کپه‌داغ و تپه‌رو آن را از ترکمنستان جدا می‌کنند و رشته‌کوه الله‌داغ (به درازای ۸۰ کیلومتر) و همچنین رشته‌کوه کورخود (به درازای ۷۵ کیلومتر) که از شرق به غرب کشیده شده‌اند، سراسر نواحی مرکزی این استان را دربرگرفته و کوه شاه‌جهان با بلندی ۳,۰۳۲ متر واقع در انتهای شرقی رشته‌کوه الله‌داغ، مرتفع‌ترین نقطۀ این استان محسوب می‌شود. رودخانۀ اترک استان مزبور را از شرق به غرب طی می‌کند و همراه با ریزابه‌های متعدد خود چون شیرین‌چای، قوروچای، آب خرتوت، کولوک‌قلعه، و چندیر نواحی شمالی را مشروب می‌کند و رود سومبار، از ریزابه‌های رودخانۀ اترک، بخشی از خط مرزی این استان با کشور ترکمنستان را تشکیل می‌دهد. نواحی جنوبی این استان را رود قره‌سو و کالِ شورِ جاجرم طی می‌کند و رشته‌کوه‌های نه‌چندان بلند اسفراین بخشی از خط مرزی این سرزمین با استان خراسان رضوی را تشکیل می‌دهد. اقلیم خراسان شمالی معتدل مایل به سرد است و از زمستان‌های سرد به‌ویژه در بخش‌های شرقی و مرکزی و تابستان‌های معتدل حکایت دارد. غلات، حبوبات، پنبه، چغندرقند، نیشکر، دانه‌های روغنی، سبزیجات و صیفی‌جات، علوفه، انواع میوه، خشکبار، زعفران و داروهای گیاهی از فرآورده‌های این استان به‌شمار می‌آیند. استان خراسان شمالی از پنج شهرستان و چهارده بخش تشکیل شده و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از بجنورد، اسفراین، صفی‌آباد، آشخانه، گرمه‌جاجرم، و شیروان.