ریتون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ریتون (Rhyton)

ريتون

(در فارسی: تَکوک) ساغری به‌شکل حیوانات. بیشتر ریتون‌ها پایه نداشته و فرم هندسی آن‌ها به گونه‌ای بوده است که نمی‌توان آن را بر روی میز نهاد؛ بنابراین محتویات آن را باید به یکباره نوشید. سابقۀ ساخت ریتون‌ها در آسیای غربی به عصر مفرغ بازمی‌گردد و استفاده از ریتون برای باده‌گساری در بابل و آشور رواج داشت. در ایران عصر آهن ریتون‌ها را به‌شکل بز کوهی و قوچ می‌ساختند. ریتون‌های مانایی زیویه، سفالین و به‌شکل قوچ بودند. ریتون‌های هخامنشی و پارتی، معروف‌ترین ریتون‌های ایران‌اند. در دورۀ هخامنشی ریتون را بیشتر از طلا و نقره می‌ساختند که معروف‌ترین آن‌ها ریتون‌های زرین و سیمین همدان و موزۀ تبریز به‌شکل شیری بالدارند. ریتون‌های عاجی نِسا باید کار هنرمندان یونانی باشد؛ زیرا با نقوش و اشکال اساطیری یونان و به‌ویژه پیکرۀ برهنه الهۀ آفرودیت آراسته شده‌اند.