سد شنی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سدّ شنی (bar)

(یا: پُشته) در علوم زمین، نهشته‌هایی از ماسه یا سیلت[۱] که در آبراهۀ رودخانه‌ها تشکیل می‌شود، یا پشته‌[۲]ای طویل از ماسه یا ریگ (سنگریزه)[۳] که به موازاتِ خط ساحلی[۴] کشیده‌شده است (← فرسایش_ساحلی[۵]). سدهای ساحلی[۶] ممکن است در امتداد خلیج‌های دهانه‌ای[۷] گسترش یابند و سدهای خلیجی[۸] را به وجود آورند. سدهای ساحلی به دو روش ساخته می‌شوند. در روش اول، رانۀ امتداد ساحلی[۹] مواد را در امتداد خلیج پیش می‌برد و مواد پس از رسوب خلیج را مسدود می‌کنند. در روش دوم، در محل برخورد امواج و بستر دریا رسوبات متلاطم می‌شوند و درنتیجه، پشته‌ای کوچک شکل می‌گیرد که سد برون‌کرانه‌ای[۱۰] است و ممکن است با بالا آمدنِ سطح آب دریا به درون خشکی رانده شود. سدهای برون‌کرانه‌ای به‌شدت تحت تأثیر چرخۀ ساحلی[۱۱]اند. جزر و مد و موج‌های بزرگ زمستانی ساحل را می‌‌فرسایند و ماسه‌ها در سدهای برون‌کرانه‌ای رسوب می‌کنند. هنگام بالا‌آمدن سطح آب دریا، سدها به خشکی رانده می‌شوند و سدهایی ساحلی را می‌سازند که در امریکا به سواحلِ سدّی[۱۲] معروف‌اند.

 


  1. silt
  2. ridge
  3. pebble
  4. coastline
  5. coastal erosion
  6. coastal bar
  7. estuaries
  8. bay bars
  9. longshore drift
  10. offshore bar
  11. beach cycle
  12. barrier beaches