صغیر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صَغیر

(در‌برابر کبیر یا بالغ؛ جمع آن صِغار) واژۀ حقوقی برای اشخاص کمتر از سن قانونی که در هر کشور متفاوت است. بسیاری از حقوق و وظایف، پس از رسیدن به سن قانونی الزام‌آور و یا قابل اجرا می‌باشد. مانند حق رأی‌دادن، وصیت‌کردن و یا انعقاد قرارداد لازم‌الاجرا. صغیر کسی است که به سن بلوغ نرسیده باشد. صغیر از حیث قوۀ تشخیص به صغیر ممیز و غیرممیز تقسیم می‌شود. صغیر ممیز کسی است که از طفولیت خارج شده، می‌تواند خوب و بد را تشخیص دهد ولی هنوز به حد بلوغ کامل نرسیده است. قانون مدنی سن تمیز را معلوم نکرده است. مطابق مادۀ ۱۲۰۷ قانون مدنی صغیر، محجور محسوب می‌شود و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع است و بر‌طبق مادۀ ۱۲۱۲ قانون مدنی«اعمال و اقوال صغیر تا حدی که مربوط به اموال و حقوق مالی او باشد، باطل و بلااثر است. مع‌ذلک صغیر ممیّز می‌تواند تملّک بلاعوض کند، مثل قبول هبه و صلح بلاعوض و حیازت مباحات» صغیر مسئولیت مدنی دارد و اگر باعث ضرر دیگری شود، ضامن است و از محل اموال او جبران خسارت می‌شود. اما مسئولیت کیفری ندارد. معاملات و اعمال حقوقی صغیر بر‌عهده ولیّ (پدر یا جدّ پدری) اوست و اگر ولی نداشته باشد، برعهده قیّم اوست. مطابق مادۀ ۱ کنوانسیون حقوق کودک سال ۱۹۸۹، افراد زیر هجده سال کودک (صغیر) محسوب می‌شوند، ولی در حقوق ایران، صغیر کسی است که به بلوغ شرعی نرسیده است. ایران در ۱/۱۲/۱۳۷۲ به این کنوانسیون ملحق شده و در مجلس به تصویب رسیده است.