ضمان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ضَمان
عقدی است به‌منظور تعهد پرداخت مال، منفعت یا انجام عملی که به عهدۀ کسی است. مثلاً کسی مبلغی معیّن را به دیگری بدهکار است و شخص سوم، پرداخت آن را تضمین می‌کند. به ضمانت‌کننده، ضامن، به کسی که از او ضمانت می‌شود مضمونٌ‌عنه و به کسی که به نفع او ضمانت صورت می‌پذیرد مضمونٌ‌له می‌گویند. در صحت عقد ضمان، شرط است که مضمون‌له، ضمانت را بپذیرد و پس از آن، عقد ضمان لازم خواهد بود و هیچ‌کدام از ضامن و مضمون‌له نمی‌توانند آن را به‌هم زنند مگر آن‌که مضمون‌له ادعا کند به‌هنگام ضمانت، نمی‌دانسته که ضامن توان پرداخت نداشته است. به مجرد تحقق عقد ضمان، مال یا منفعت مورد ضمانت، از ذمۀ مضمون‌عنه بری و به ذمۀ ضامن منتقل می‌شود و ضامن چنانچه به درخواست مضمون‌عنه ضمانت کرده باشد، می‌تواند پس از پرداخت مال، به مضمون‌عنه مراجعه کند. به عقیده بسیاری از فقیهان عقد ضمان باید مُنَجَّز باشد و ضامن نمی‌تواند به‌طور مطلق ضمانت کند.