طغرای مشهدی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

طُغرای مشهدی ( ـ کشمیر پیش از ۱۰۷۸ق)
شاعر و ادیب ایرانی. در جوانی به هندوستان رفت و مدتی در دکن اقامت کرد. چندی ملازم شاه‌جهان گورکانی بود. در ۱۰۵۷‌ق در لشکرکشی شاهزاده مرادبخش ( ـ۱۰۷۰‌ق) پسر شاه‌جهان به بلخ شرکت کرد و کتاب مرآت‌الفتوح را در گزارش فتح بلخ و بدخشان نوشت. سپس به کشمیر رفت و تا پایان عمر در آن‌جا ساکن شد. افزون بر نظم، نثرنویسی توانا بود و رساله‌های منثور او مدت‌ها در شمار کتاب‌های درسی فارسی‌آموزان هندوستان بود. برخی از شاعرانِ خوش‌نام روزگار خود مانند کلیم، صائب، و قدسی را به گمان این‌که شعرش را دزدیده‌اند هجو کرده است. از دیگر آثارش: دیوان اشعار که دربردارندۀ غزلیات، رباعیات، مقطعات، ساقی‌نامه، و مثنوی در وصف کشمیر است؛ فردوسیه؛ تاج‌المدایح؛ الهامیه؛ تجلیات؛ کنزالمعانی؛ مرتفعات؛ مجمع‌‌الغرائب؛ مشابهات ربیعی؛ معیارالادراک در شرح اشعار حافظ، عبرت‌نامه؛ تذکرة‌الاخیار؛ رسالۀ پریخانه که در ستایش شاه‌عباس دوم صفوی است.