علی بن دبیس

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

علی‌ بن‌ دُبَیْس‌ (حک: ۵۴۰ـ۵۴۵ق)

آخرین‌ حاکم‌ و فرمانروای‌ حله‌ از بنی‌ مَزْیَد. شهر حله‌ را از برادرش‌، محمد، گرفت‌ و فرمانروای‌ آن‌ شد. سلطان‌ محمود سلجوقی‌ در آغاز وی‌ را کوچک‌ شمرد، ولی‌ او سپاه‌ بغداد را شکست‌ داد. پس‌ از تیره‌‌شدن‌ روابطش‌ با دربار عباسی‌، تیول‌های‌ امیران‌ بغداد را در حله‌ تصاحب‌ کرد. او با سلطان‌ مسعود سلجوقی‌ دشمنی‌ ورزید و میان‌ آن‌ها همواره‌ کشمکش‌ وجود داشت‌. در ۵۴۲ق سلطان‌ مسعود حله‌ را به‌ عنوان تیول به‌ سالار کرد داد. علی‌ بن‌ دبیس‌ در نبرد با سالار کرد به‌ واسط‌ عقب‌نشینی‌ کرد و او حله‌ را گرفت،‌ ولی‌ اندکی‌ بعد علی‌ دوباره‌ این‌ شهر را تصرف‌ نمود. با ملک‌ محمد بن‌ سلطان‌ محمود برای‌ جنگ‌ با خلیفۀ‌ عباسی‌، المقتفی‌ بالله‌ (۵۳۰ـ۵۵۵ق)، به‌توافق‌ رسید. در ۵۴۴ق از امارت‌ دست‌ کشید و سال‌ بعد در حله‌ و به‌ گفته‌ای‌ در اسد‌آباد، به‌ حال‌ انزوا وفات‌ یافت‌. با مرگ‌ او دولت‌ و امارت‌ مزْیَدیان‌ حله‌ منقرض‌ گردید. وی‌ شیعه‌ بود و‌ سجایای‌ اخلاقی‌ او را ستوده‌اند.