غروب بتان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

غروبِ بُتان (Götterdämmerung)

(یا: شامگاه بتان؛ با عنوان فرعیِ چگونه می‌توان با چکش فلسفه نوشت) کتابی انتقادی و فلسفی از فریدریش ویلهلم نیچه، منتشر شده به آلمانی در ۱۸۸۸. این کتاب پیش از دجال (ضد مسیح) نوشته شد و درست چند هفته پس از سکتۀ مغزی نیچه به‌چاپ رسید، و آخرین کتابی بود که نیچه چاپ‌شدۀ آن را دید. انحطاط، درون‌مایۀ اصلی و مشترک غروب بتان و دجال است. مراد نیچه از بت‌ها همان حقایقی کهنه‌‌اند که انسان‌ها تاکنون باور داشته‌اند، و او در این اثر به نقد آن‌ها پرداخته و نشان داده است که چگونه بت‌ها انسان را به انحطاط کشانده‌اند. غروب بتان دربردارندۀ یک پیش‌گفتار از نیچه و یازده بخش مجزا با این عناوین است: «اصل‌ها و خدنگ‌ها»، «مشکل سقراط»، «خِرد در پهنۀ فلسفه»، «چگونه جهان واقعی سرانجام افسانه شد»، «اخلاق همچون ضد طبیعت»، «چهار خطای بزرگ»، «اصلاحگران بشر»، «آنچه آلمانی‌ها فاقد آن‌اند»، «گشت و گذر یک مرد ناجور با زمان»، «آنچه را به پیشینیان مدیونم»، و «پُتک سخن می‌گوید». این اثر را می‌توان پیش‌درآمدی بر ارزیابی مجدد ارزش‌ها (استحالۀ همۀ ارزش‌ها) دانست.