فیلم برداری و فیلم برداران سینمای ایران

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
داریوش عیاری (کنار دوربین) و کیانوش عیاری؛ سر صحنۀ فیلم کاناپه
داریوش عیاری (کنار دوربین) و کیانوش عیاری؛ سر صحنۀ فیلم کاناپه
بهرام بدخشانی
بهرام بدخشانی

فیلم‌برداری و فیلم‌برداران سینمای ایران

تاریخ سینمای ایران با فیلم‌برداری میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی (فیلم جشن عید گل) در ۱۲۷۹ش آغاز شد، و با خان‌بابا معتضدی برای آشنا ساختنِ دولتمردان با صنعت سینما تداوم یافت. اسماعیل کوشان، محسن بدیع، عنایت‌الله فمین، و احمد شیرازی، راه سخت و دشواری را در تاریخ سینما پیمودند، و فریدون قوانلو، نصرت‌الله کنی و مازیار پرتو در‌برابر سهل‌انگاری‌ها و آسان‌پسندی‌های انجام‌گرفته در سینما مقاومت کردند، امّا نعمت حقیقی، هوشنگ بهارلو، علیرضا زرین‌دست، مهرداد فخیمی و محمود کلاری تلاش خلاقانه ‌و شورانگیزی برای شکوفایی صنعت سینما انجام دادند. در هشت دهه‌ای که از حیات سینمای ایران می‌گذرد فیلم‌برداران زیادی پشت دوربین فیلم‌برداری حضور یافته‌اند که مهم‌ترین و پرکارترین آنان عبارت‌اند از دهۀ ۱۳۲۰: اسماعیل کوشان، نوری حبیب، و ابراهیم مرادی.

دهۀ ۱۳۳۰: عنایت‌الله فمین، احمد شیرازی، ایرج فره‌وشی، فریدون قوانلو، واهان طرپانچیان، محمود کوشان، قدرت‌الله احسانی، مهدی انوش‌فر، مهدی امیرقاسم خانی، ابوالقاسم رضایی، صابر رهبر، ژرژ لیچنسکی، بوریس ماتوی‌یف، محمود نوذری، سعید نیوندی، واهاک وارطانیان و رضا مجاوری.

دهۀ ۱۳۴۰: موسی افشار، همایون ارجمند، جمشید الوندی، رضا انجم‌ر‌وز، مازیار پرتو، ناصر رفعت، شکرالله رفیعی، عزیز رفیعی، فریدون ری‌پور، کمال مطیعی، مصطفی عالمیان، ناصر رفعت، هوشنگ بهارلو، علی صادقی، حمید مجتهدی، پطروس پالیان، و اسحاق نعمان.

دهۀ ۱۳۵۰: نعمت حقیقی، علی‌رضا زرین‌دست، رضا بانکی، فرج‌الله حیدری، اسماعیل دین‌محمدی، ایرج صادق‌پور، رجب عبادی، حسین قاسمی‌وند، علی مزینانی، مهرداد فخیمی، رامین مولایی، اسماعیل امامی، و حسن مهدیادگار.

دهۀ ۱۳۶۰: ابراهیم قاضی‌زاده، محمد زرفام، محمد قاضی، حسن قلی‌زاده، همایون پای‌ور، علی اللهیاری، فیروز ملک‌زاده، فرهاد صبا، رضا پاک‌زاد، رضا رضی، حسین جعفریان، داریوش عیاری، محسن ذوالانوار، اصغر رفیعی‌جم، تورج منصوری، محمود کلاری، محمدرضا شریفی، عظیم جوانروح، اسفندیار شهیدی، مهدی شکیبا، غلام‌رضا آزادی، مرتضی پورصمدی، حسن پویا، پرویز ملک‌زاده، و محمد داودی.

دهۀ ۱۳۷۰: بهرام بدخشانی، حسین ملکی، محمد درمنش، رسول احدی، عزیز ساعتی، محمدتقی پاک‌سیما، و علی لقمانی.