قاضی سعید قمی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قاضی سعید قمی (قم ۱۰۴۹ـ پس از ۱۱۰۷ق)
(معروف به حکیم کوچک) فیلسوف، عارف، محدّث، فقیه امامی و طبیب ایرانی. وی پس از فراگیری دانش‌های مقدّماتی به اصفهان مهاجرت کرد و از درس ملارجبعلی تبریزی و فیض کاشانی بهره برد و پس از آموختن طب در شمار پزشکان شاه‌عباس دوم درآمد و پس از چندی در قم منصب قضاوت یافت. به‌سبب اختلافی در زمان شاه‌سلیمان صفوی در قلعۀ الموت زندانی و پس از مدتی آزاد شد. سپس به قم رفت و به تصنیف و تدریس پرداخت. به تأثیر از آرای استادش رجبعلی تبریزی، دارای مشرب خاصی در فلسفه و عرفان است و بر پاره‌ای از آموزه‌های وجودی حکمت متعالیه و برخی از تعلیمات ابن عربی، چون اعیان ثابته، سخت می‌تازد. از وی بیش از بیست اثر گزارش شده است. از آثارش: شرح توحید صدوق؛ شرح اربعین (این دو اثر به انجام نرسیده است)؛ مجموعۀ اربعینیات مشتمل بر یازده رساله؛ اسرار الصنایع فی فلسفة بعض‌العلوم؛ کلید بهشت در فلسفه؛ اسرارالعبادات؛ تعلیق بر اثولوجیا.