قانون اساسی معارف
قانون اساسی معارف
قانون مصوب مجلس شورای ملی وقت در ذیقعدۀ ۱۳۲۹ق/آبان‌ماه ۱۲۹۰ش، برای تثبیت آموزش و پرورش جدید در ایران. این قانون ۲۸ ماده داشت و در آن به تعریف مکتب و مدرسه به‌منزلۀ «تأسیساتی که برای تربیت اخلاقی و علمی و بدنی ابناء نوع دایر می‌گردد» اشاره می‌شود. مفاد سایر مواد این قانون به طور خلاصه عبارت‌اند از تعیین برنامۀ مدارس و مکاتب از طرف وزارت معارف؛ اجباری بودن تعلیمات ابتدایی برای عموم ایرانیان؛ آزادی حدود تحصیل و الزام به تحصیلات ابتدایی؛ تکلیف به آموزش اطفال از ۷سالگی در خانه یا در مدرسه؛ اجازۀ تأخیر شروع تحصیل به‌سبب بیماری؛ منع تقاضای تحصیل مذهب ملل غیر اسلامی در مدارس دولتی؛ تقسیم مدارس به دو دستۀ رسمی (دولتی) و غیر رسمی (غیر دولتی)؛ اعلام شرایط لازم برای تأسیس مدرسه؛ اجازۀ بازرسی (تفتیش) مدارس از سوی بازرسان؛ تابعیت مدارس اوقافی از قواعد وزارت معارف در امور اخلاقی، بهداشتی، ترتیب تعلیمات، و امتحانات؛ منع تدریس کتب مضر به اخلاق و دین و کُتبی که از طرف وزارت معارف ممنوع شده باشد در مدارس، تقسیم مقاطع تحصیلی ایران به چهار نوع: مکاتب ابتدایی دهکده، مکاتب ابتدایی بلدی، مدارس متوسطه، و مدارس عالیه؛ وجود قوانین مخصوص به هریک از چهار مقطع تحصیلی؛ تعلیم واجبات دینی به قدر لزوم در برنامۀ مدارس؛ تعیین گواهی‌نامه (تصدیق‌نامه)های لازم برای هریک از مقاطع تحصیلی؛ لزوم تأسیس یک مکتب ابتدایی دهکده در هر دِه و در هر محله از قصبات و دایر کردن مدارس ابتدایی و متوسطه در شهرها با توجه به جمعیت و نیاز اهالی و تأمین هزینه‌ها؛ اجازۀ تأسیس مدارس عالیه فقط در تهران و مراکز عمده؛ تأمین مخارج مدارس ابتدایی در قصبات و بلاد و مخارج مکاتب دهکده توسط دولت و تأمین هزینه‌های مدارس غیرمجانی دولتی از محل حق‌التعلیمی که از شاگردان اخذ می‌شود؛ اختصاص مکاتب و مدارس به اطفال فقرا و اشخاصی که رسماً بی‌بضاعتی آنان را مأموران رسمی محل تصدیق کرده باشند؛ نظارت وزارت معارف بر ابنیۀ متعلق به مکاتب و مدارس، و سایر متعلقات مدارس از منقول و غیر منقول؛ قبول محصلان بی‌بضاعت در مدارس متوسطه و عالیه به‌صورت مجانی؛ و منع مجازات بدنی در مکاتب و مدارس.