قراداغلو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قَراداغْلُو

ایل ترک ایران، از ایلات بزرگ آذربایجان شرقی و اردبیل، متشکل از طوایف تراکمه، چاخرلو، چلبیانلو، حاجیعلی‌لو، حسینکلو، قرا‌چورلو، کرداحمدلو، گروس‌داش، محمدخانلو، مرکب از ۴۶۷۶ خانوار چادرنشین. سردسیر قراداغلو‌ها در کوه‌های کلیبر و ارسباران و سبلان، و گرمسیر آنان در جنوب دشت مغان و اطراف قره‌رود و کنار رودخانۀ ارس برگزار می‌شود. طوایف تراکمه و چاخرلو و کرد احمدلو، عموماً اسکان گرفته‌اند. قراداغلو‌های ارسباران، از قزلباشان بوده و دست‌کم از دورۀ صفویه در این منطقه سکونت دارند. فرخ‌زادبیگ قراداغلو از بزرگان دربار شاه‌طهماسب بود. خلیفه انصار قراداغلو در اواخر سلطنت شاه‌طهماسب، حاکم قراداغ و زندانبان اسماعیل میرزا، شاه‌اسماعیل دوم، بود. شاهوردی‌خان پسر خلیفه انصار و جانشین او، در سال‌های حضور عثمانیان در تبریز به اطاعت آنان درآمد و سرانجام به‌دست شاه‌عباس کشته شد. الیاس خلیفۀ قراداغی و پسرش برهان‌الدین خلیفه در سال‌های سلطنت شاه‌عباس حاکم قراداغ بودند. کاظم‌خان کور از خلیفه‌زادگان قراداغ، که به دستور نادرشاه کور شده بود، پس از قتل نادر، حکومت قراداغ را به‌دست گرفت و پسرش مصطفی‌خان تا چندی پس از ورود آقامحمدخان قاجار به آذربایجان، همچنان حاکم قراداغ بود. طوایف قراداغ در بنیچه‌بندی دورۀ قاجاریه، چند دستۀ نظامی در اختیار دولت قرار می‌دادند. اینان در بسیاری از جنگ‌های دورۀ قاجاریه شرکت داشتند. خوانین قراداغی از مخالفان انقلاب مشروطیت بودند. رحیم‌خان سردار نصرت چلبیانلو و پسرانش و همچنین محمدحسین‌خان سردار عشایر و سام‌خان سردار ارشد، سران طایفۀ حاجیعلی‌لو از بابت جنگ با مجاهدان و مشروطه‌خواهان آذربایجان، شهرت فراوانی به‌دست آورده بودند.