قسطا بن لوقای بعلبکی
قُسْطا بن لوقای بَعْلْبَکی ( ـ ح ۳۰۰ق)
ریاضی‌دان، پزشک، فیلسوف و موسیقی‌دان مسیحیِ یونانی‌الاصل و از مترجمان معروف آثار یونانی به عربی و سریانی. شهرت وی در ترجمه هم‌پایۀ حنین بن اسحاق است. از مسیحیان بعلبک بوده و سپس به بغداد و در آخر عمر به ارمنستان مهاجرت کرده و در همان‌جا درگذشته است. در زمان حکومت عباسیان به روم رفت و کتاب‌های متعددی از آن‌جا گرد آورد و به بغداد بازگشت. این مترجم چیره‌دست افزون بر ارائۀ ترجمه‌های دقیق و مختصر گاه به اصلاح ترجمۀ دیگران پرداخته است. از وی علاوه‌بر ترجمه‌های گوناگونی از آثار ارسطو، اسکندر افرودیسی، فلوطرخس، ذیوفنطس، هرون و دیگران، تألیفاتی برجای مانده، ازجمله: کتاب فی النوم و الرؤیا؛ المدخل الی المنطق؛ آداب الفلاسفة؛ کتاب فی الفرق بین النفس و الروح؛ کتاب فی الدخول الی علم‌الطب؛ کتاب فی‌الاغذیة علی طریق القوانین‌الکلیة.