مجسطی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مَجِسْطی (Almagest)
(یا: المجسطی) نام تحریف و تصریف‌شده و معرّب مِگیستۀ یونانی، کتابی در نجوم و هیئت، از کلاودیوس بطلمیوس مصری. ظاهراً نام اصلی یونانی این کتاب مِگاله سونتاکسیس ماته‌ماتیکی (تصنیف بزرگ ریاضی) بوده است، که اعراب نام المجسطی را از آن برساخته‌اند. این کتاب نخستین‌بار در قرن ۳ هجری توسط حجاج بن یوسف بن مَطَر و اسحاق بن حنین، از روی اصل یونانی و ترجمۀ سُریانی آن، به عربی ترجمه شد. ترجمۀ این کتاب به لاتینی از متن عربی صورت گرفت و تا ۱۵۴۳م که سال انتشار کتاب کپرنیک است، در نجوم و هیئت کتابی معتبر شناخته می‌شد. مجسطی مشتمل بر سیزده باب است و در آن زمین، ثابت و مرکز کائنات است که خورشید و ماه و سیارات به دور آن در گردش‌اند. بطلمیوس، خود از منجمان پیشین، ازجمله اَبرخُس (هیپارخوس) در تألیف خویش بهره برگرفته است.